1. Anasayfa
  2. Anasayfa

Asbest Maruziyeti Mezotelyoma Hastalığı Oluşturuyor


0

KENTSEL DÖNÜŞÜMDE ESKİ BİNALARIN YIKIMINA DİKKAT!
Dünyada 18 yıldır Mezotelyoma Farkındalık Günü olarak bedellendirilen 26 Eylül Türkiyede birinci defa
geçtiğimiz yıl gündeme geldi. Türk TORAKS Derneği, ender görülen ve makus huylu bir tümör olan
mezotelyoma hastalığının en kıymetli nedeninin asbest maruziyeti olduğuna dikkat çekerek, kentsel
dönüşüm sırasında yıkılan eski binaların risk taşıdığını belirtti ve hastalık hakkında bilgi verdi.

Mezotelyoma Nedir

Mezotelyoma, akciğer zarını oluşturan mezotel hücrelerden oluşan berbat huylu bir tümördür. Prof. Dr. İzzettin Barış önderliğinde asbest maruziyetinin mezotelyomaya neden olduğunun tespit edilmesi ve dünya literatürünü değiştirmesi ile büyük ehemmiyet kazanmıştır. Birinci kez 1924 yılında tanımlanan hastalığın asbest ile bağı ise 1960’lı yıllarda ortaya konulmuştur.

Hastalığın En Değerli Nedeni Asbest

Asbest üretimi ve kullanımı Türkiye'de 2010 yılında yasaklandı. Türk Toraks Derneği Merkez Yönetim
Konseyi Bilimsel Komite Lideri Prof. Dr. Pınar Çelik, mezotelyomanın yüzde 60 ila 90 ortasında bir
oranda asbest kaynaklı olduğunu söz ederek “Hastalığın en kıymetli nedeni asbest maruziyetidir,
ayrıyeten asbest gibisi bir mineral olan eronit de bu hastalığa neden olmaktadır. Ayrıyeten kanser yapıcı
virüsler, radyasyon, karbonun farklı formda bulunan kristali olarak tabir edilen karbon nanotüplerin
de mezotelyomaya neden olduğu tartışılmaktadır. Özellikle ailesel hadiselerin tespit edilmesi ile akciğer kanserinde olduğu üzere mezotelyomanın da genetik özelliklere sahip olduğu gösterilmiştir” dedi.

Kentsel Dönüşümde Eski Binaların Yıkımına Dikkat Edilmeli

Kentsel dönüşüm sırasında eski binalarda kullanılan asbestin etrafa salınabileceğine de dikkat çeken
Prof. Dr. Pınar Çelik şu ikazlarda bulundu: “Asbest; beyaz toprak olarak da bilinen, ısıya, aşınmaya,
kimyasal unsurlara epeyce güçlü, esnek, lifli yapıda bir mineraldir. Yeryüzünün birçok yerinde
toprak örtüsünde birikimler halinde bulunmaktadır. Isı ve suya karşı gösterdiği yalıtımsal özellikleri
nedeni ile kırsal alanda konutlarda sıva-badana maksatlı, çatıda, kaplamada, izolasyon amaçlı
kullanılmaktadır. Kentlerde inşa edilen binalarda da izolasyon gayeli kullanılmış olduğu bilinmektedir. Son yıllarda kentsel dönüşüm sırasında eski binaların denetimsiz yıkımı ile etrafa asbest salınımı
olabilmektedir, bu nedenle yıkım öncesi asbest tahlillerinin yapılması gerekmektedir.

İleri Evrede Teşhis Edilebilir

Asbest teneffüsü ile birlikte hem yeterli hem de berbat huylu tümörlerin meydana gelebileceğini belirten
Türk Toraks Derneği Torasik Onkoloji Çalışma Kümesi Sekreteri Dr. Öğretim Üyesi Gökçen Ömeroğlu
Şimşek ise şunları söyledi: “Asbest teneffüs yolu ile akciğere ve plevraya(akciğer zarına) ulaştıktan
sonra moleküler değişiklikler 10-50 yıl içinde gelişebilmektedir. Bu sürecin yıllara yayılmış olması
hastalığın sinsi karakterde olmasına neden olmaktadır. Hastalarda berbat huylu olmayan çeşitli
değişimler olabileceği üzere mezotelyoma üzere makus huylu tümörler de görülebilir. Değişiklikler çok
yavaş ilerlediği için hastada uzun bir mühlet şikayet olmayabilir. Tesadüfen, denetim gayeli yapılan
tetkiklerde erken evre mezotelyoma olguları saptanabilmektedir. Ama göğüs ağrısı, nefes darlığı,
öksürük, ses kısıklığı, yorgunluk, kilo kaybı şikayetlerinin de eklenmesi hastalığın ileri evrede
olabileceğini düşündürmektedir. Birçok hasta ileri evrede teşhis almaktadır. Teşhis için bilgisayarlı
tomografi ve PET-BT üzere ileri tetkikler kullanılmaktadır. Tedavi için de cerrahi sistemler, kemoterapi,
radyoterapi, immunoterapi; lokal tedavide plöredez (akciğer zarlarını yapıştırma işlemi) ve plevral
aralığa sıcak kemoterapi formülleri mevcuttur. Bu tedavilerin tecrübeli merkezler ve alanında
uzman tabipler tarafından yapılması önerilmektedir. Ülkemizde 2012 yılında T.C. Sıhhat Bakanlığı
tarafından 'Türkiye Asbest Denetimi Stratejik Planı' yapılmıştır. Bu plana nazaran mezotelyomanın yıllık
olay görülme suratının 20-30 yıl içinde azalmaya başlayacağı iddia edilmektedir. Kırsal alanda asbest
karışımlı toprak kullanımının azaltılması, asbestin çevresel ve mesleksel maruziyetlerinin azaltılması
ya da ortadan kaldırılması temel maksatlar olmuştur. Ülkemizde ise hala yıllık yeni olgu sayısının
yüksek olduğu kestirim edilmektedir. Kırsal alanda asbest karışımlı ak toprak kullanımı azalmış olmakla
birlikte hala devam etmektedir. Yöresel olarak mezotelyoma hadise sayısının 2020’li yıllardan sonra
yavaş da olsa düşme seyri göstermesi beklenmektedir. (BSHA – Bilim ve Sıhhat Haber Ajansı)

  • 0
    mutlu
    Mutlu
  • 0
    _zg_n
    Üzgün
  • 0
    _a_k_n
    Şaşkın
  • 0
    _yi
    İyi
  • 0
    k_t_
    Kötü
  • 0
    k_zg_n
    Kızgın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir