Hayatımızın her alanında ekran olmasıyla beraber ekran bağımlılığı günümüzde en yaygın problemlerden biri olarak karşımıza çıkıyor. Bu sorun ne yazık ki çocuklarda sınırlı kalmayıp yetişkinlerde de çok fazla görülmektedir. Özellikle de pandemi sürecinde insanların zamanların büyük bir kısmını evde geçirmesinden dolayı daha çok ekrana maruz kalmalarına sebep olmaktadır. Bunun yanında, gözlemlerimizin sonucunda ebeveynlerin birçoğu artık televizyona, tablete ve telefona dadıcılık yaptırmaktadır. Modern dadıcılığı örneklendirecek olursak, evde annenin rahatça temizlik yapabilmesi için saatlerce çocuğu ekrana maruz bırakmasını sayabiliriz. Bu tarz durumlar ne yazık ki bağımlılıkla sonuçlanabiliyor.
Ekran bağımlılığı maalesef toplum tarafından küçümsenmekte, halbuki beynin işlevselliği konusunda diğer bağımlılıklardan farkı yoktur. Sigara, alkol veya madde kullanımında beyin nasıl işlev görüyorsa ekran bağımlılığında da aynı etkileşim söz konusudur. O yüzden toplum olarak bu konuda hassasiyet göstermekte sağlıklı nesil yetiştirmek adına fayda var.
Ekran bağımlılığın zararları:
Fiziksel zararlar
- Gözlerde yanma
- Boyun kaslarında ağrı ve sertleşme
- Beden duruşunda bozukluk
- Elde uyuşukluk
- Halsizlik
- Kabızlık
Sosyal ve psikolojik zararlar
- Akademik başarıda düşüş
- Dil gelişiminde gecikme
- Özgüven eksikliği
- İletişim problemleri (aile, okul…)
- İnternet arkadaşları dışında izolasyon
- Zaman yönetiminde başarısızlık
- Uyku bozuklukları
- Yemek yememe
- Aktivitelerde azalma
- Saldırganlık
- Hafıza problemleri
- Dikkat eksikliği
- Problem çözme becerilerinde azalma
- Yaratıcılık da azalma
Ekrana bağımlı olduğumuzu nasıl anlarız?
- Yalnızca birkaç dakika diyerek saatlerimizi ekran başında harcamak.
2. Ekran karşısında geçirdiğimiz zaman hakkında yalan söylemek.
- Suçluluk ve zevk alma duyguların arasında sıkışıp kalmak.
- Ekran maruziyeti dışında gerginlik ve boşluk hissi.
- Gece geç saatlere kadar bilgisayar başında kalmak.
- Uzun süre bilgisayar kullanmaktan dolayı fiziksel problemlerin artması.
- İnternete girmek için yemek yememek, aç kalmak.
Çözüm yolları
Günlük program oluşturmak: ekran başında olacağımız saatleri belirlemek. Bu saatler dışında ekrana maruz kalmamak.
Ekransız zaman ve mekân belirlemek: evde sürekli televizyon açık kalmamalıdır.
Çocuğa model olmak: yemekte, sohbet anında telefonla ilgilenmemek, televizyonu açmamak.
Sosyalleşmek: dışarıda vakit geçirmek, spor, sanat faaliyetlerine katılmak.
Çocuklarımızın arkadaşlık ilişkilerini desteklemek.
Çocuklarımızın internet kullanımını kontrol etmek.
