Dünya nüfusun yaklaşık yüzde 5’ini etkilediği bilinen fibromiyalji sendromu bilhassa 20 ila 55 yaş ortası bayanlarda yaygın kas-iskelet sistemi ağrısının en yaygın nedeni olarak gösterilmekte ve nedeni tam olarak bilinmemektedir. Hastalığın semptomlarının kişinin günlük aktivitelerini ve hayat kalitesini önemli formda etkileyebildiği hatırlatan Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon uzmanı Dr. Öğr. Ü. K. Neslihan Kurt Oktay, “Bu nedenle, fibromiyalji sendromuna sahip şahısların hem semptomlarının azaltılması hem de öbür sıhhat meselelerini önlemek için vakit kaybetmeden bir uzmana başvurmaları gerekir” dedi.
“FİBROMİYALJİ İLE YAŞAMAYI ÖĞRENİN”
Yaşam şekli değişikliği ve şuurlu bir fakındalıkla fibromiyaljiye bağlı semptomları azaltıp fibromiyalji sendromunun tam olarak nedeni bilinmemesine ve optimal tedavisinin netleşmemesine karşın konforlu bir rahat sürebileceklerini hatırlatan Yeditepe Üniversitesi Hastanesi Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon uzmanı Dr. Öğr. Ü. K. Neslihan Kurt Oktay, hastaların öncelikle fibromiyalji ile yaşamayı öğrenmeleri gerektiğini söyledi.
“Hastalığınızın kronik olduğunu kabullenin ve hastalığınızla mümkün olduğunca barışık olun. Kendinizi suçlamayın ve yargılamayın. Uygun tedavi ve öz bakım ile semptomların şiddetini azaltabilip hayat kalitenizi iyileştirebileceğinizi unutmayın” diye konuşan Dr. Öğr. Ü. Kurt Oktay hastaların ömrünü kolaylaştıracak tekliflerini şöyle sıraladı:
“İLAÇ TEDAVİNİZİ TAKİP EDİN”
Hastaların semptomlarının hem ilaçsız hem de ilaç temelli tedaviler ile denetim altına alınabileceğini söyleyen Dr. Öğr. Ü Kurt Oktay, “Böylece hayat kalitesi kıymetli ölçüde artırılabilir. Lakin bu noktada hasta ahengi son derece kıymet taşır. Münasebetiyle hekiminizin önerdiği ve reçete ettiği ilaçları gerçek dozda ve sıklıkta kullanmaya itina gösterin. Ayrıyeten, ilaçların yan tesirleri konusunda dikkatli olunmalı ve mümkün yan tesir durumlarında hekiminizle bağlantıya geçmelisiniz” diye konuştu.
“DÜZENLİ ANTRENMAN YAPIN”
“Egzersizin fibromiyalji tedavisinin olmazsa olması olduğunun altını çizen Dr. Öğr. Ü Kurt Oktay, çoklukla fizikî aktivite seviyeleri azalmış olan hastalarda bu durumun öteki sıhhat meselelerinin gelişme riskini arttırabilir” diye konuştu. Nizamlı idmanın semptomları azaltmaya yardımcı olmakla birlikte kalp hastalığı, diyabet ve öbür hastalıkların önlenmesinde de değer taşıdığını hatırlatan Dr. Öğr. Ü Oktay kelamlarına şöyle devam etti: “Egzersiz programınızı, ağrı toleransınıza ve fizikî kondisyonuna uygun olarak belirleyin. Hafif aerobik idmanlar, yüzme ve su içi antrenmanlar, yürüyüş ve yoga üzere aktiviteler semptomlarınızı azaltmada yararlı olabilir.”
“STRES YÜKÜNÜZÜ AZALTMAYA ÇALIŞIN”
Stresin birçok hastalıkta olduğu üzere fibromiyalji için de kıymetli bir etken olduğunun altını çizen Dr. Öğr. Ü Kurt Oktay, “Stres, fibromiyalji semptomlarınızı arttırabilir. Gerilimle başa çıkmak için yoga, meditasyon yahut derin teneffüs antrenmanları üzere gerilim azaltıcı teknikleri uygulayabilirsiniz. Her gün az da olsa dinlenmek için kendinize vakit ayırın” diye konuştu.
“İYİ UYKU ALIŞKANLIKLARI GELİŞTİRİN”
Kaliteli uyku fibromiyalji semptomlarının idaresinin olmazsa olmazlarının başında yer alıyor. Uyku kalitesindeki bozulmaların ağrı, yorgunluk, halsizlik ve öteki semptomların artmasına neden olabileceğine işaret eden Dr. Öğr. Ü Oktay, sabahları daha güzel hissederek uyanmak ve kalite uyku için yapılabilecekleri şöyle sıraladı: “Uyku durumunuzu, uyku ortamınızı ve uyku rutininizi optimize edin. Örneğin, nizamlı bir uyku programı uygulamak, uyku ortamını düzenlemek ve yatağı rahat bir hale getirmek, sabahları daha uygun hissetmeye yardımcı olabilir. Akşamları yatmadan evvel dinlendirici ılık bir banyo, orta şiddette bir masaj, yoga, germe antrenmanları, sakinleştirici müzik dinlemek, rahatsız eden niyetlerden uzaklaşmak ve gerginliği azaltmak için meditasyon yapmak, karanlık, sessiz ve uygun oda sıcaklığı uyku kalitenizin artmasına yardımcı olacaktır.”
“SİGARA, ALKOL VE KAFEİNDEN UZAK DURUN”
“Sigara hem bedenin oksijen muhtaçlığını azaltır hem de nikotin içeriği ile uyarıcıdır; alkol ise bedende inflamasyona neden olabilir ve ağrı semptomlarını arttırabilir” diyen Dr. Öğr. Ü. Kurt Oktay, hem fibromiyalji semptomları hem de genel sıhhat için sigara ve alkolden uzak durmak gerektiğini söyledi. Bununla birlikte uykuyu bozabilecek kafein alımının da sınırlanmasının fayda sağlayacağını hatırlattı.
“TÜKETTİĞİNİZ BESİNLERE DİKKAT EDİN”
Sağlıklı ve istikrarlı bir beslenme planının fibromiyalji semptomlarının idaresinde de yararlı olabileceğini belirten Dr. Öğr.Ü. Neslihan Kurt Oktay, mevzuyla ilgili şu bilgileri verdi: “Hastalar hangi besinlerin semptomlar üzerinde tesiri olduğunu takip edebilir. Her öğünden sonra nasıl hissedileceğinizi takip etmeye yardımcı bir yemek günlüğü tutmak, hangi besin tiplerini tercih edip etmemeniz gerektiğini belirlemek için tesirli bir yol olabilir. Genel teklifler; antiinflamatuar besinler, omega- 3 yağ asitleri, lifli besinler, taze zerzevat ve meyveler, lifli tam tahıllar, kuruyemişler, balık ve zeytinyağı üzere anti-inflamatuar özelliklere sahip besinleri içeren bir diyet fibromiyalji semptomlarını azaltmaya yardımcı olabilir.”
“PROBİYOTİKLERE YER AÇIN”
Son yıllarda yapılan araştırmaların fibromiyalji üzere kronik ağrı sendromları ve bağırsak mikrobiyatası ortasında bir münasebet olduğunu gösterdiğini hatırlatan Dr. Öğr. Ü Kurt Oktay, “Bağırsak mikrobiyatasındaki değişikliklerin, fibromiyalji üzere kronik ağrı sendromlarının gelişimde rol oynayabileceği düşünülmektedir. Fibromiyalji hastalarında, serotonin metabolizması ile ilgili kimi anormallikler tespit edilmiştir. Probiyotikler, bağırsak mikrobiyatasını düzenleyerek ve serotonin üretimini arttırarak ağrıyı azaltmaya yardımcı olabilir. Bilhassa atak periyotlarında hastaların probiyotik eserleri kullanmaları fayda sağlayabiliyor.”
“SUYUN DÜZGÜNLEŞTİRİCİ GÜCÜNDEN FAYDALANIN”
Dr. Öğr. Ü Kurt Oktay, mineralli suların kullanıldığı sıcak su havuzları, hidromasajlı küvetler ve termal banyoların fibromiyalji hastalarına yarar sağlayabildiğini belirterek, “Ağrıyı yorgunluğu hafiflettiği ve kaslardaki gerginliği azalttığı, inflamasyonu azaltığı genel, rahatlama sağladığı, uyku kalitesini arttırıp, depresyon ve anksiyete semptomlarında manalı bir azalma sağladığı yüksek seviyede kanıtlanmıştır. En azından meskeninde küveti olan hastalara haftada 3 gün 20-30 dk ılık su bile yardımcı olacaktır.”
“DANS VE MÜZİĞİ HAYATINIZDAN EKSİK ETMEYİN”
Dans ve müzik terapisinin hem fizikî hem de duygusal gerilimi azaltarak, vücut farkındalığı ve kas gevşetme teknikleri üzere stratejileri kullanarak rahatlamayı sağladığını anlatan Dr. Öğr. Ü. Kurt Oktay, “Kas sertliğini ve ağrısı azaltarak ağrıyı hafifletmeye yardımcı olur ve uyku kalitesini artırır. Takip ettiğim fibromiyalji hastalarımı kesinlikle bir dans kursuna başlamaları yahut müzik aleti çalmaları için teşvik ediyorum” diye konuştu.
“DESTEK KÜMELERİNE KATILIN VE RUHSAL DAYANAK ALIN”
Hastaların bu mevzuda yalnız olmadığı görmeleri için dayanak kümelerinin da katılabileceğini hatırlatan Dr. Öğr. Ü Oktay, “Fibromiyalji ile yaşayan beşerlerle bir dayanak kümesine katılmak, hastalığın toplumsal ve ruhsal taraflarıyla başa çıkmaya yardımcı olup duygusal takviye ve bilgi paylaşımı sağlayabilir. Aktifliği kanıtlanan bilişsel davranış terapisi (BDT) için ruhsal dayanak almaktan da çekinmemeliler” diye konuştu.
“FİZİK TEDAVİ PROGRAMINA KATILIN VE KONTOLLERİNİZİ İHMAL ETMEYİN”
Fibromiyalji hastalarının sıhhatlerini izlemek ve başka sıhhat sıkıntılarının gelişmesini önlemek için tertipli hekim denetimlerini ihmal etmemeleri gerektiğinin altını çizen Yeditepe Üniversitesi Hastaneleri Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon uzmanı Dr. Öğr. Ü. K. Neslihan Kurt Oktay, kelamlarını şöyle tamamladı: “Doktorunuzun önerdiği ve reçete ettiği elektroterapi, masaj ve sıcak ısı uygulamaları kas spazmlarını azaltmaya ve kan akışını artırmaya yardımcı olup ağrıyı azaltmaya yardımcı olurken; soğuk uygulamalar inflamasyonu azaltabilir ve ağrıyı azaltabilir. Bununla birlikte altını çizdiğimiz tüm bu teklifler, fibromiyalji hastalarının semptomlarını yönetmelerine yardımcı olabilir. Lakin, herkesin şikayetleri ve tedavi gereksinimleri farklı olduğundan alanında uzman bir fizik tedavi doktoruna başvurup medikal tedavi ve alternatif tedavi planları üzerinde hekiminizle bir arada konuşup çalışmak ve size özel bir tedavi planı oluşturmanız kıymetlidir.”
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
