Daha çok demir metabolizmasındaki bozukluk nedeniyle ortaya çıkabilen Huzursuz Bacak Sendromu rahatsızlığından semptomları azaltmak mümkün mü ?
Engel olunamayacak biçimde bacakları hareket ettirme isteği, birçok şahısta görülebiliyor. Çoğunlukla istirahat halinde yahut uyurken ortaya çıkan bu durum, “Huzursuz Bacak Sendromu” olarak tanımlanıyor. Kronik ve ilerleyici bir hareket bozukluğu olan bu hastalık, karıncalanma ve huzursuzluk üzere belirtilerle kendini gösteriyor. Genetik geçişin yanı sıra demir eksikliği, gebelik ve son periyot böbrek yetmezliği üzere hastalıkların da sebep olduğu huzursuz bacak sendromu, bayanlarda erkeklerden yaklaşık 2 kat daha fazla izleniyor. Sendromunun semptomlarını hafif seviyede yaşayan hastaların yaptıkları ömür usulü değişiklikleri dertlerin azalmasına katkı sağlayabiliyor. Nöroloji Bölümü’nden Doç. Dr. Nilgül Yardımcı, huzursuz bacak sendromu ile ilgili bilgi verdi.
Huzursuz Bacak Sendromu Bayanları ve Sigara İçenleri Daha Çok Etkiliyor
Bacakları hareket ettirme dürtüsü yahut muhtaçlığı ile ortaya çıkan Willis-Ekbom hastalığı olarak da bilinen huzursuz bacak sendromu (HBS), kronik ve ilerleyici bir hareket bozukluğu olmaktadır. Erkeklerle kıyaslandığında bayanlarda iki kat daha fazla görünen HBS, ayrıyeten ayda 3 saatten az spor yapanlarda ve sigara içenlerde daha sık görülür.
Huzursuz Bacak Sendromu Hadiselerinin Yüzde 70-80’inin Altında Hastalık Yoktur
Huzursuz bacak sendromunun primer (idyopatik) ve sekonder (ikincil) olmak üzere iki tipi bulunmaktadır. Kalıtsal geçiş olduğu düşünülen ve altında rastgele bir hastalığın bulunmadığı idyopatik huzursuz bacak sendromu, tüm hadiselerin yüzde 70-80’ini oluşturmaktadır. Bu hastaların birinci derece yakınlarının yarısından fazlasında da birebir rahatsızlık görülmektedir. İdyopatik HBS’de hastalık daha erken yaşta başlamakta ve çoklukla 45 yaşından evvel hastalara teşhis konulmaktadır. Lakin başka çeşide nazaran daha yavaş bir biçimde yol alır.
Demir Metabolizması Bozukluğu En Önemli Nedendir
Sekonder (ikincil) huzursuz bacak sendromunda ise çeşitli klinik durumlar bu hastalığa yol açabilmektedir. Demir eksikliği, gebelik ve son periyot böbrek yetmezliği bu bulgular ortasında yer almaktadır. Sekonder sebeplerin ortak noktasını ise demir metabolizması bozukluğu oluşturmaktadır. Huzursuz bacak sendromu; romatoid artrit (RA), Sjögren Sendromu (SjS) üzere birtakım romatolojik hastalıklarda daha sık izlenirken, HBS’li hastalarda kol, bacak ve eklem ağrısı da görülebilmektedir. Ayrıyeten fibromiyalji sendromu olan hastalarda huzursuz bacak sendromuna daha fazla rastlanmaktadır.
Dinlenirken ve uyumadan evvel belirtiler artar
Bacaklarda mani olunamayan hareket ettirme isteği, acı- yanma- karıncalanma biçiminde çok ağrılı olmayan bulgular ortaya çıkmaktadır. Hastalar tarafından rahatsız edici bir his olarak tanım edilen bu belirtiler, çoğunlukla dinlenirken ve gece uyumadan evvel artmakta ve hastaların uykudan uyanmasına neden olmaktadır. Huzursuz bacak sendromunun tanısı ise belirtilere, hasta hikayesine, yapılan test ve muayene sonuçlarına nazaran konulmaktadır.
Semptomlar orta ve ileri yaşta sık görülür
Semptomların birbirine benzemesi nedeniyle anksiyete, depresyon yahut uyku bozukluğu ile karıştırılabilen Huzursuz bacak sendromu, ekseriyetle orta ve ileri yaşta ortaya çıkmaktadır. Semptomlar erken devirde hafif seyrederken, yaşın ilerlemesi ile birlikte şiddetlenmektedir.
Tedavi huzursuz bacak sendromu tipine nazaran değişiklik gösterir
Huzursuz bacak sendromunun tedavisi ilaçlı ve ilaçsız tedavi olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. Hafif semptomları olan hastalarda ilaçsız tedavi usulleri işe yarasa da, orta-ileri seviyede şikayetleri olan hastalarda çoğunlukla medikal tedaviye muhtaçlık duyulmaktadır. Ayrıyeten altta yatan sebebin tespit edildiği HBS çeşidinde nedene yönelik uygulanan tedaviler de semptomların ortadan kalkmasına yardımcı olmaktadır.
Yaşam değişiklikleri semptomların azalmasına yardımcı olur
Hafif seviyedeki HBS semptomu olan hastalarda ilaç tedavisinden evvel, aşağıda sıralanan hayat değişikliklerinin yapılması semptomların hafifletilmesinde yarar göstermektedir.
- Uyumadan evvel germe antrenmanları üzere hafif-orta dereceli fizikî aktivitede bulunmak
- Sıcak banyo yapmak ve duş almak
- İstirahat sırasında bilgisayar oyunu, bulmaca üzere mental aktiviteyi artırıcı uğraşlar ile ilgilenmek
- Yatak odasının serinletmek ve rahat pijamalar giymek
- Aynı saatte uyuyup tıpkı saate uyanmak ve gündüz uyumama halinde sistemli bir uyku örüntüsü oluşturmak
- Kafein, nikotin, alkol, antihistaminik, antidopaminerjik aktivite gösteren antiemetik, antipsikotik ve antidepresanlardan kaçınmak
- Uzun mühlet istirahat gerektiren uçak seyahati yahut sinema izlemek üzere hareketsiz kalacağınız aktiviteleri sabah saatlerinde, mesken işi yahut idman üzere şikayetleri azaltan aktiviteleri ise günün geç saatlerinde yapmak.(BSHA)
