Kripto para dünyasına dair en çok merak edilen ve tam olarak netlik kazanan cevaplara sahip olmayan sorulardan biri; tüzel boyut ve vergilendirme. Var olan bilgiler ışığında kısaca bu hususa açıklık getirelim.
Kripto Paraların Hukuk Sistemindeki Pozisyonu Nedir?
Kripto paralar, dünyada resmi para ünitesi olarak tanımlanmıyor. Bu sebeple, türel açıdan bir yere oturtmak da pek mümkün olmuyor. Dünyada rastgele bir ülkede yasallık kazanıp, hukuksal açıdan değerlendirmeleri yapılmış sayılmaz.
Ülkemize dönecek olursak, Türk hukuk sisteminde de şimdi bir pozisyon kazanmış değildir. Resmi bir para ünitesi olmaması, herkes tarafından üretilebilecek niteliklere sahip olması, sanal cüzdanda taşınmaması üzere özelliklerinden ötürü, hukuksal olarak kendine bir yer açabilmiş değil.
Fakat gerçek paraya çevrilebiliyor olması da öteki fikirleri ortaya çıkarıyor. Yatırım kanalı olarak ya da eşya olarak değerlendirilip, değerlendirilemeyeceği tartışmaları kelam konusu. Menkul değerler, pay senedi, döviz bazında değerlendirilebilme ihtimali var ancak bunun için resmi formda tanınması gerektiği söyleniliyor. Lakin şu an kripto paralar ortada bir yerdeler; ne reddediliyorlar ne de kabul ediliyorlar. Tek başlarına kullanılmıyorlar ama gerçek paraya çevrilebiliyorlar. Bu da hukuk sistemi altında net bir pozisyona gelmesini engelliyor.
Kripto Paralar Vergiye Tabi Tutuluyor mu?
Dünya üzerinde kripto parayı en çok kullanan ve en çok yatırım yapan ülke, Türkiye. Bu da gözleri vergi sistemine çeviriyor.
Türk Vergi Sistemi’ne nazaran rastgele bir şey, yarar sağlıyor ve gelir kaynağı olarak görülüyorsa, vergiye tabidir. Ama vergilendirme için devlet tarafından kripto paraların tanınması ve resmileştirilmesi gerekiyor. Kripto paraların Blockchain zincirinde olması, herkes tarafında yaratılabilir olması ve var olan sistemi gereği, Türk Vergi Sistemi’nde şu an için kendine yer edinmesi mümkün değil.
Dönem periyot kripto paraların vergiye tabi tutulacağı haberleri yayılıyor. Sermaye Piyasası Kurulu’nun bu istikamette çalışma ve araştırmalarının olduğu da biliniyor. Ama 2020 yılında, Maliye Bakanlığı’ndan verilen son bilgilere nazaran şimdi bir vergilendirme kelam konusu değil. Ancak durumlar her an değişebilir.
Vergilendirme yapıldığı takdirde geçmişe dönük bir vergi ödemesi talebi olup olmayacağı da merak ediliyor. Lakin sistemsel olarak bu mümkün değil. Şayet bir vergi kelam konusu olursa, kanun çıktığı andan itibaren kullanıcılar, vergi ödemekle yükümlü olacaklardır.
Kripto Paraların Yönetmeliği Nasıldır?
Kripto paralar, bilindiği üzere akıllı mukavelelerle çalışır ve Blockchain zinciri üzerindedirler. Bu, alışık olduğumuz bir sistem değil. Pek çok istikametten borsa, pay senedi üzere yatırım kanallarına benzese de işleyişi farklıdır. Ama tabi ki tüm yatırım kanalları üzere, dünyada olup bitene nazaran grafikleri değişmektedir.
Kripto parada yasal uygulama ve mukaveleler kelam konusu değildir. Blockchain üzerine yerleşen tüm paraların farklı yönetmelikleri vardır. Her biri birebir zincir üzerinde, farklı sisteme sahiptir.
Genel olarak; kripto paraların hukuksal süreci netliğe kavuşmamış bir husustur. Her an her şey değişebilir ancak şu an için yasalar çerçevesinde korunan, bedellendirilen ve vergilendirilen bir para ünitesi değildir. Yakın takipte kalarak sürecin nereye ulaşacağını daima birlikte göreceğiz.
