Nikotin Bağımlılığı Belirtileri Nelerdir? Dünya Sıhhat Örgütünün (DSÖ) datalarına nazaran dünya üzerinde 1,3 milyar insan sigara içiyor ve sigara tüketimi her yıl yaklaşık 8 milyondan fazla insanın vefatına neden oluyor.
Önlenebilir mevt nedenlerinden biri olarak kabul edilen sigara tüketimiyle ilgili moleküler genetik alanında da pek çok araştırma yapılıyor. Yapılan araştırmalara nazaran, genetik faktörler, nikotin bağımlılığına yatkınlıkta rol oynuyor. Nesiller Genetik Hastalıkları Kıymetlendirme Merkezi Kurucusu, Genetik ve Farmakoloji Uzmanı Dr. Gülay Özgön, nikotin bağımlılığı ile genetik faktörler ortasındaki bağlantı ve bağımlılık genleri ile ilgili merak edilen soruları yanıtladı.
Genlerin insan hayatına tesiri, bilim dünyasının en temel araştırma hususlarından biri haline geldi. Bağımlılığın da genetikle direkt bağlantılı olduğunu gösteren datalar, bağımlılık ve bağımlılığın tedavisiyle ilgili yaklaşımların tekrar ele alınması gerektiğini gösteriyor.
Ciddi ziyanlara neden olan ve en kritik vefat nedenleri ortasında yer alan nikotin bağımlılığında genetiğin tesirli olduğu belirten Genetik Hastalıkları Kıymetlendirme Merkezi Kurucusu, Genetik ve Farmakoloji Uzmanı Dr. Gülay Özgön, genlerinde sigara bağımlılığı ile ilgili mutasyon olan şahısların hiçbir formda sigara içmemeleri gerektiğini tavsiye etti.
Bağımlılığa Yatkınlık Genetik Miras Mı?
Genetik faktörlerin bağımlılığa yatkınlığı belirlemede kıymetli rol oynadığını açıklayan Dr. Gülay Özgön, “Hücrelerimizde algaç ismi verilen, dışarıdan alınan bilgileri öbür hücrelere ileten reseptörler bulunur. Bağımlılığa yatkınlığımızı belirleyen mutasyon reseptör genlerinde, bedene alınan nikotin ve gibisi bağımlılık yapan unsura verdiği hücresel reaksiyonları tesirler. Herkesin genomik profillemelerinin bilinmesi halinde bu tip yatkınlıkları bilmek kolay oluyor.. Mesela benim genetiğimde sigara bağımlılığı ile ilgili bir mutasyon yok. Haliyle ben sigarayı sırf canım istediğinde içip canım istediğinde bırakabiliyorum. Lakin en yakın arkadaşım benim kadar şanslı değil. Onun için bağımlılık geni olan insanların hiç sigara içmemelerini, hatta hiç denememelerini tavsiye ediyoruz. Zira nikotin bağımlılığı genetiktir.” diye konuştu.
Her İnsan, Sigaranın Zararlarından Tıpkı Ölçüde Etkilenmiyor
Sigara tüketiminin yol açtığı hastalıklarda, bu ziyanlı bileşenlerin kişinin bedeninde yarattığı tesir, genetiğiyle bağlantılıdır açıklamasını yapan Dr. Gülay Özgön, “Bu bileşenlerin yarattığı mutasyonlar içinde bir yatkınlık durumu var. Bu durum herkeste farklılık gösteriyor. Kimisi diyor ki ‘Benim dedem 90 yaşına kadar günde üç paket sigara içti.
Hiçbir kanser geliştirmedi. Kimisi de diyor ki ‘Benim babam 55 yaşında 3 paket sigara içiyordu, akciğer kanseri oldu. İşte bütün bunlar sigaranın ziyanlı yan eserlerinden kişinin nasıl etkilendiğiyle ilgilidir. Bu tesirlerin şahıstan bireye farklılık göstermesi, yatkınlık genlerinin farklılığından kaynaklanıyor” dedi.
Genomik Testler İle Yanlışsız Teşhis Ve Tedavi Mümkün Mü?
Nikotinin insan sıhhatine ziyan veren birçok bileşeni bulunuyor ve araştırmalara nazaran her 6 saniyede bir kişi, bu bileşenlerin neden olduğu hastalıklar yüzünden ömrünü yitiriyor. Ziyanlı bileşenlerin bedende yarattığı olumsuz tesirler, genetik yatkınlık nedeniyle şahıstan şahsa farklılık gösterdiğinden genomik profilleme çalışmalarının kıymeti de giderek artıyor.
Genomik profilleme sistemi ile bağımlılık ve kanser tedavilerinde, şahsa uygun, en gerçek tedavi usulü belirlenebiliyor. Genomik testler formülü sayesinde kişinin ve aile üyelerinin sahip olabileceği riskler belirlenebiliyor. Böylelikle, bu şahısları muhafaza imkânı da sağlanabiliyor.
