Sağlıklı bir olağanlaşma süreci için bireylerin kendilerine ve başka insanlara vakit tanımaları gerektiğini belirten Uzman Klinik Psikolog Davet Beyaz, bu periyotta ruhsal takviye alınabileceğini söyledi.
Normalleşme süreci boyunca imkanlar nispetinde bireylerin sağlıklı bir ömür usulü sürdürmeleri, toplumsal etkileşimlerini arttırmaları ve zihinsel sıhhatlerini müdafaalarının değerli olduğunu kaydeden Beyaz, olağanlaşma sürecinde 4 adım olduğuna dikkat çekti. Beyaz, bu adımları inançlı bir ortamın oluşturulması, temel gereksinimlerin karşılanması, ruhsal yardımın sağlanması ve toplumsal bağların güçlendirilmesi olarak sıraladı.
Üsküdar Üniversitesi NP Etiler Tıp Merkezi Uzman Klinik Psikolog Davet Beyaz, afetler üzere geniş kitleleri etkileyen travmalar sonrasında olağanlaşmaya ait değerlendirmede bulundu.
Normalleşme süreci herkes için farklı işleyebilir
Normalleşme denilen kavramın tarifini yapan Uzman Klinik Psikolog Davet Beyaz, “Normalleşme, bir kriz yahut felaket sonrasında oluşan güçlü şartların azalıp bireylerin yaşadığı acı, kayıp ve travmanın tesirinden kurtulmaya başladığı olağan hayata dönüş sürecini tabir eder. Bu süreç, rastgele bir kriz yahut felaket sonrasında yaşanır ve insanların olağan hayatlarına geri dönmelerine yardımcı olur. Lakin olağanlaşma süreci, herkes için tıpkı formda işlemeyebilir ve bireylerin olağanlaşma süreci farklılık gösterebilir.” dedi.
Yaşanan acının kabul edilmesi ve hislerin tabir edilmesi önemli
Kahramanmaraş sarsıntıları sonrasında yaşanan olayların da olağanlaşma sürecinin bir kesimi olduğunu kaydeden Uzman Klinik Psikolog Davet Beyaz, “Normalleşme sürecinde birinci olarak acı ve ıstırap ile yüzleşme süreci yaşanır. Bireylerin yaşadığı kayıp ve acıyı kabul etmeleri, yaşadıkları hisleri tabir etmeleri, yardım alabilecekleri bir dayanak sistemi kurabilmeleri epeyce değerlidir.” dedi.
Yeniden yapılanma sürecinde temel gereksinimler karşılanmalı
Bu süreçle birlikte yine yapılanma sürecinin başladığını söz eden Uzman Klinik Psikolog Davet Beyaz, bu süreçte, barınma, paklık, su ve elektrik üzere temel gereksinimlerin sağlanması üzere adımların ruhsal birinci yardım olarak da görülebildiğini söyledi.
Normal hayat sistemine geçişte rutinler oluşturulmalı
Uzman Klinik Psikolog Davet Beyaz, son olarak, olağan hayat nizamına dönüş yapmak için günlük rutinlerin yine oluşturulmasının da epeyce ehemmiyet taşıdığını söyledi. Uzman Klinik Psikolog Davet Beyaz, “Bunu işe gitmek, okula gitmek, arkadaşlarla buluşmak üzere rutin aktiviteleri tekrar gerçekleştirmek olarak söz edebiliriz. Ayrıyeten, Kahramanmaraş sarsıntısı sonrası olağanlaşma sürecinde, bireylerin yaşadıkları travmadan kurtulabilmeleri için sağlıklı bir dayanak sistemi, iş birliği ve dayanışmanın kurulabilmesi de elzemdir.” diye konuştu
Psikolojik dayanak olağanlaşma sürecinde önemli
Sağlıklı bir olağanlaşma süreci için bireylerin kendilerine ve başka insanlara vakit tanımaları ve profesyonel yardım almaları gerekebileceğini kaydeden Uzman Klinik Psikolog Davet Beyaz, “Psikolojik takviye, olağanlaşma sürecinin sağlıklı bir biçimde ilerlemesi için hayli kıymetlidir. Ayrıyeten olağanlaşma süreci boyunca, imkanlar nispetinde bireylerin sağlıklı bir ömür usulü sürdürmeleri, toplumsal etkileşimlerini arttırmaları, zihinsel sıhhatlerini muhafazaları değerlidir.” tavsiyesinde bulundu.
Yas süreci herkeste farklılık gösteriyor
Yas sürecinin ekseriyetle ferdi ve ferdî bir tecrübe olduğunu ve herkes için farklılık gösterdiğini vurgulayan Uzman Klinik Psikolog Davet Beyaz, “Bazı beşerler daha süratli toparlanırken, kimileri için daha uzun bir vakit gerekebilir. Bu nedenle Kahramanmaraş sarsıntısı sonrasında hala yas tutulması olağan olarak kabul edilebilir. Lakin, bu süreçte insanların muhtaçlık duydukları takviye ve yardımı almaları da son derece değerlidir. Acılarını paylaşabilecekleri, hislerini tabir edebilecekleri, inançlı bir ortamda konuşabilecekleri terapi yahut dayanak kümelerine katılmaları önerilebilir.” dedi.
Yasta 40 gün herkes için kâfi olmayabilir
Ayrıca toplumda da yas sürecine hürmet gösterilmesi ve insanların hislerine hürmet duyulmasının değerli olduğunu vurgulayan Uzman Klinik Psikolog Davet Beyaz, “Kahramanmaraş sarsıntıları sonrası yaşanan yas süreci, insanların yaşadıkları kayıplar ve sarsıntının yarattığı travma ile ilgilidir. Her insanın yas süreci farklı olabilir ve yas tutma süreci vakitle azalmakla birlikte, büsbütün sona ermesi uzun sürebilir. 40 gün, kimi beşerler için kâfi bir müddet olabilirken, kimileri içinse daha fazla vakte muhtaçlık duyulabilir.” ikazında bulundu.
Normalleşmede 4 adıma dikkat!
Afetler sonrası olağanlaşma sürecinin ve bu sürecin hakikat yönetilmesinin de çok değerli olduğunu vurgulayan Uzman Klinik Psikolog Davet Beyaz, afet sonrası olağanlaşma sürecinin daha sağlıklı bir biçimde olmasına yardımcı olacak adımları sıraladı:
- Güvenli bir ortamın oluşturulması: Evvela, afet sonrası olağanlaşma sürecinde inanç duygusu kıymetlidir. Acil durumlarla başa çıkmak için gerekli önlemlerin alınması ve insanların inançta hissedebilecek bir ortamın tesis edilmesi değerlidir.
- Temel gereksinimlerin karşılanması: Afet sonrası olağanlaşma sürecinde insanların temel muhtaçlıkları; barınma, yiyecek, su ve sıhhat hizmetleri karşılanmalıdır.
- Psikolojik yardımın sağlanması: Afetler, insanların ruhsal sıhhatlerini morallerini de tesirler. Bu nedenle, olağanlaşma sürecinde insanların ruhsal dayanak almalarına yardımcı olunmalıdır. Bu takviye, insanların afet sonrası yaşadıkları gerilim, dert ve mutsuzluk-umutsuzluk üzere duygusal zorluklarla başa çıkmalarına yardımcı olacaktır.
- Toplumsal bağların güçlendirilmesi: Afet sonrası olağanlaşma sürecinde, toplumsal bağlar da güçlendirilmelidir. Beşerler ortasında dayanışma, iş birliği ve yardımlaşma sağlanmalıdır.
Uzman Klinik Psikolog Davet Beyaz, bu adımların afet sonrası olağanlaşma sürecinin sağlıklı bir biçimde yönetilmesine yardımcı olabileceğini söyledi. Beyaz, “Ancak olağanlaşma süreci her vakit kolay değildir ve farklı afetlerin farklı zorlukları vardır. Bu nedenle, olağanlaşma sürecinde hem ferdî manada hem de yönetimsel olarak insanların gereksinimlerine uygun özel tedbirler alınması da gerekebilir.” ihtarında bulundu.
Kaynak: (BYZHA) – Beyaz Haber Ajansı
