Sabahları yorgun kalkmak, baş ağrısı, daima uyku hali, gün içinde konsantrasyon bozukluğu üzere şikayetler horlama ya da uyku apnesi nedeniyle yaşanabiliyor. Kilo vermek, uyku konumunun değiştirilmesi, alkol ve sigaranın bırakılması üzere tedbirlerle horlama önlenebiliyor. Fakat yaşanan sorun kolay bir horlama değil de nefes kesilmesiyle kendini aşikâr eden uyku apnesi ise, uykuda teneffüs yollarının açık kalmasını sağlayan ağıziçi aygıtlar, olumlu basınç veren teneffüs aygıtları ya da cerrahi tedaviler uygulanabiliyor. Memorial Ataşehir Hastanesi Göğüs Hastalıkları Bölümü’nden Uz. Dr. Yelda Turgut Çelen, horlama ve uyku apnesi hakkında bilgi verdi.
Neden horladığınızı biliyor musunuz?
Horlama, üst teneffüs yollarında yaşanan hava yolu darlığında yumuşak damağın hava geçerken titremesi sonucu oluşmaktadır. Horlama bir hastalık değil altta yatan farklı hastalıkların işareti olabilmektedir. Horlamanın birçok nedeni olabilir.
- Aşırı kilo horlamaya neden olabilmektedir.
- Soluk borusunu, üst teneffüs yolunu tıkayan, daraltan geçişi azaltan rastgele bir anatomik darlık yahut hastalık horlamaya neden olabilir.
- Çenede yahut üst damakta yaşanan hal bozuklukları horlamaya taban hazırlayabilir.
- Hamilelikte üst teneffüs yolu ödeme bağlı daraldığı ve mukozalar şiştiği için horlamalar artabilmektedir.
- Alkol kullanımı teneffüs kaslarını gevşettiği için horlama görülebilmektedir.
- Yoğun sigara içildiğinde, üst teneffüs yollarında inflamasyon (mikrobik olmayan iltihaplar) ve daralma olduğu vakit horlamalar daha sık görülmektedir.
- Rahat uyumak için kullanılan uyku ilaçları da horlamayı tetikleyebilmektedir .
- Küçük lisan ve yumuşak damak şişmesi de horlama nedenleri ortasındadır.
- Özellikle çocuklarda bademciklerin ve geniz etinin şişmesi-büyümesi horlamaya ve uyku apnesine yol açabilmektedir.
Horlamayla birlikte nefesiniz de kesilebilir
Horlama hava yolunun daralmasının sonucu, uyku apnesi ise hava yolunun büsbütün tıkanması ve nefesin durmasıdır. Uyku sırasında teneffüs kaslarının gevşemesi, yatay duruma geçiş, beden ve beynin tıpkı anda dinlenmeye geçmesi üzere nedenlerle her insanın uyku sırasında nefes durması gerçekleşebilir. Uyku sırasında nefesin saatte 5 keze kadar durması olağan kabul edilebilmektedir. Fakat saatte 5’in üzerinde nefes kesilmesi yaşanıyorsa uyku apnesi patolojik bir hal alarak bedene ziyan vermektedir. Uyku apnesinin teşhisi ise uyku laboratuvarlarında yapılan nefes, kalp ritmi, beyin dalgaları, uyku kalitesi üzere parametreler incelenerek konulmaktadır.
Bu belirtilere dikkat edin
Hastalar uykularında kendi horlamalarını yahut nefeslerinin kesildiğini hissetmeyebilir. Ekseriyetle partnerlerinin “horluyor” ya da “nefesi kesiliyor” şikayeti üzerine doktora başvurulmaktadır. Horlama ya da uyku apnesi olan bireyler gün içinde kimi şikayetler yaşayabilmektedir;
- Sabah boğaz ağrısı (ağızın açık uyunması nedeniyle)
- Yataktan kalkamamak ve gün içinde yorgun hissetmek
- Gün içinde uyku hali
- Baş ağrısı (Uykuda alınan oksijen düzeyi azaldığı için bilhassa sabahları baş ağrısı yaşanabilir.
- Tansiyon yüksekliği ve bilhassa ilaç kullanımına karşın tansiyonun denetim altına alınamaması.
- İlaçlara karşın denetim altına alınamayan diyabet(şeker hastalığı)
- Metabolizma yavaşladığı için kilo almak
- Erkeklerde cinsel işlev bozukluğu
- Trafik kazaları yahut ışıklarda uykuya dalmaya kadar varabilen konsantrasyon bozukluğu. Çocuklarda bu durum okul başarısızlığı olarak yansıyabilmektedir.
- Bazen ani bayılmaların nedeni horlama ya da uyku apnesine bağlı gelişebilmektedir.
Tedavi uyku apnesinin derecesine nazaran değişiyor
Uyku apnesi olan bireylerin derecesini belirlemek tedavi için kıymetlidir. Saatte 5-15 ortası nefes kesilmesi hafif, 15-30 ortası orta, 30 üstü ise ağır uyku apnesi olarak sınıflandırılır. Ağır uyku apnesi olan hastalarda ekseriyetle cpap denilen teneffüs aygıtı tedavisi uygulanmaktadır. Hafif ve orta düzey uyku apnesi olanlarda ise uyku durumunu değiştirmek, çenenin öne çekilmesini sağlayan aparatlar ya da anatomik darlık durumunda cerrahi tedaviler tercih edilebilmektedir. Uygulanan tedavilerle uyku apnesi denetim altına alınabilmekte ve yaşanan şikayetler giderilebilmektedir.
Uyku apnesinin olmayıp yalnızca horlamanın yaşandığı durumlarda ise farklı metotlarla horlama giderilebilmektedir.
Horlamayı gidermek için;
Yatış konumunu değiştirmek üzere kolay bir yol bile horlamayı geçirebilmektedir. Bunun için yan yatış yastıkları üzere aparatlar kullanılabilmektedir.
- Çeneyi öne çeken aparatlar
- Alkol ve sigaranın bırakılması
- Kilo vermek
- Uyku ilacı ya da üst teneffüs yollarında ödem yapan ilaçların kesilmesi
- Uyku hijyenine dikkat etmek horlamayı giderebilmektedir.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
