2023 yılında kripto piyasasının gidişatını da etkileyen en kıymetli 5 kripto olayını sizler için derledik.
Kripto para piyasası, 2023 yılını geride bırakmak üzere. Geride kalan yılda, birçok kıymetli haber akışını Coinkolik olarak sizler ile buluşturduk. 2023 yılında, uzun müddettir piyasanın düşüşüne neden olan ayılar güçsüz düştü. Boğa piyasasının kademe evre hissedildiği bu yılda, kıymetli gelişmelere imza atıldı.
Binance ve ABD Adalet Bakanlığı’nın uzlaşması ile CZ’nin istifası, yılın en kıymetli kripto olaylarından birisi oldu. Elbette herkesin de yakından bildiği üzere Bitcoin spot ETF müracaatları, 2023’ün en değerli kripto olayı haline geldi.
Kripto para piyasasının boğaya evrilmesinde de kıymetli hissesi bulunan yılın en kıymetli 5 kripto olayı hangileriydi?
BlackRock ve öteki kurumsalların Bitcoin spot ETF başvuruları
Kripto para bölümünde yer alan çabucak hemen herkesin kabul edeceği üzere, 2023 yılının en kıymetli kripto olayı Bitcoin spot ETF müracaatları oldu. Trilyonlarca dolarlık varlıkları yöneten BlackRock ve Fidelity üzere kurumsallar, Bitcoin spot ETF müracaatında bulunarak kripto boğasının fitilini ateşledi. Uzun müddettir ayı piyasasında olan ve 15 bin dolar düzeylerine kadar gerileyen Bitcoin (BTC), kurumsalların attığı adımlar sonucunda 44 bin 500 dolara kadar yükseliş yaşadı.
Takvim yaprakları 16 Haziran 2023’ü gösterdiğinde, dünyanın en büyük varlık yöneticisi olarak bilinen BlackRock’tan tarihe not edilecek bir atılım geldi. BlackRock, iştiraki iShares Bitcoin Trust’un spot Bitcoin ETF’i çıkarması için SEC’e müracaatta bulundu. Bu müracaat, birinci Bitcoin spot ETF başvurusu olmasa da en kıymetlisi olarak lanse edildi. Zira o güne kadar bütün Bitcoin spot ETF müracaatlarını reddeden SEC’in karşısına BlackRock üzere global dev şirket çıktı. Kripto piyasası, 16 Haziran’daki müracaatla birlikte ETF’in onaylanacağını düşünmeye başladı.
BlackRock’ın yaptığı müracaatın çabucak sonrasında, takvim yaprakları 29 Haziran’ı gösterdiğinde sahneye Fidelity çıktı. Trilyonlarca dolarlık varlığı yöneten bir öbür kurumsal şirket olan Fidelity de Bitcoin spot ETF müracaatında bulundu.
Fidelity, 2021 yılında Wise Origin Bitcoin Trust’ı başlatmak için SEC’e müracaatta bulunmuş, fakat reddedilmişti. Bu sefer BlackRock’ın atağıyla harekete geçen kurumsal şirket, onay almaya epey yakın olduğunun sinyalini verdi.
BlackRock ve Fidelity’nin akabinde Ark Invest, 21shares, Bitwise ve VanEck üzere şirketlerden de Bitcoin spot ETF başvurusu geldi.
BlackRock’ın müracaatta bulunduğu 16 Haziran’da BTC 26 bin dolar düzeyinde süreç görüyordu. ETF’ler o kadar tesirli oldu ki yılın sonlarına hakikat BTC 44 bin 500 dolara kadar yükselmeyi başardı.
Binance ve CZ’nin ABD’den aldığı cezalar
2023’e damga vuran ve gündemi bir oldukça ısıtan en değerli kripto olaylarından birisi de Binance ve CZ süreci oldu. Binance, ABD Adalet Bakanlığı (DOJ) ile uzlaşmaya gitti ve 4,3 milyar dolar ceza ödemeyi kabul etti. Böylece Binance, DOJ’un kendisine yönelttiği kara para aklama suçlamalarını kabul etmiş oldu.
Takvim yaprakları 21 Kasım 2023’ü gösterdiğinde, Binance olayı patlak verdi. DOJ, Binance’in kara para aklama ve dolandırıcılık suçlamalarını içeren soruşturmasını tamamlamak için 4 milyar dolar talep etti. 22 Kasım tarihinde Binance ve DOJ uzlaşmaya vardı.
Binance ve DOJ ortasındaki uzlaşmada bir öteki ayrıntı daha vardı. Binance’in kurucusu CZ, 22 Kasım tarihinde CEO’luk vazifesinden istifa ettiğini ve artık emekli olduğunu duyurdu. CZ’nin ayrılmasıyla birlikte Binance’in başına Richard Teng geçti. Öbür taraftan CZ, hakkındaki soruşturmaları tutuksuz yürütmek maksadıyla 175 milyon dolar kefalet ödedi. CZ’nin ABD dışına çıkması yasaklandı.
Binance gündeminin ağır bir halde işlendiği 22 Kasım tarihinde BTC’de ufak çaplı bir volatilite oluştu. BTC, bu haber akışından negatif etkilenmedi ve düşüş yaşamadı. O tarihte BTC, 35 bin 650 dolar ila 37 bin 400 dolar ortasında süreç gördü.
BRC20’lerin piyasaya hakimiyet kurması
2023 yılındaki BTC yükselişine katkıda bulunan ve kripto para piyasasının FOMO’lanmasında hisse sahibi olan BRC20’ler, yılın en değerli 5 olayından birisi oldu.
Bitcoin blokzincirinde süreç yapılmasını sağlayan Inscriptions (yazıtlar) Ordinals’lerin ön plana çıkmasını sağladı. Başta NFT olarak yürütülen bu sistem, ilginin artmasıyla kripto para ünitesi haline geldi. BRC20 standardını alan Ordinals eserlerinde, ORDI isimli kripto para liderliği göğüsledi. ORDI, BRC20 furyasının fitilini ateşlemeyi başardı. 2023 yılında süratli bir büyüme elde eden ORDI, 1 milyar dolar piyasa pahasını aşan birinci BRC20 token’ı oldu. ORDI, 7 Kasım 2023 tarihinde Binance’te listelenerek BRC20 boğasını körükledi. Binance, ORDI’nin çabucak akabinde SATS ve RATS isimli iki BRC20 token’ını da listeledi.
ORDI ile başlayan BRC20 furyası o denli bir boyuta geldi ki günümüzde peş peşe BRC20 token’ları piyasaya sürülüyor. BakerySwap da birçok BRC20 token’ının launchpad’ini üstlenmiş durumda. MUBI ve TURT üzere BRC20 token’ları da büyük beklentiler yaratmayı başardı.
BRC20 furyası o denli bir boyuta geldi ki BTC’de ağ tıkanıklığına yol açtı. BTC blokzinciri, artan ağ aktivtesi nedeniyle 2023 yılında birkaç kere yavaşladı.
Bitcoin geliştiricilerinden Luke Dashjr, ayın başında BRC20 standardının bir kusur olduğunu ve çözülmesi gerektiğini belirtti. Dashjr, v27 güncellemesiyle birlikte BRC20 devranını sona erdireceklerini söyledi. Bitcoin geliştiricisinin yorumu, tenkitleri de beraberinde getirdi. Birçok kripto yatırımcısı, Dashjr’a ağır ithamlarda bulundu.
Bitcoin madencileri ise BRC20’leri savunmaya başladı. BRC20’lerin trend haline gelmesiyle birlikte, Bitcoin madencileri günlük ortalama 2 milyon dolar süreç fiyatı kazanmaya başladı. Ağda artan aktivitelerden ötürü madenciler, uzun müddettir elde edemedikleri gelirler ile karşı karşıya kaldı.
2023 yılında katman-2 rüzgarı esti
Piyasa kıymetine nazaran en büyük katman-2 projelerinden birisi olan Arbitrum (ARB), 23 Mart 2023 tarihinde piyasaya sürüldü. ARB’nin piyasaya sürülmesiyle birlikte, 31 Mayıs 2022’de piyasaya sürülen Optimism (OP) de ön plana çıktı. İkili, bir müddet en çok konuşulan kripto para üniteleri olmayı başardı.
İlk katman-2 projelerinden birisi olan Polygon (MATIC) ise 2023 yılına damga vuran bir yükselişe imza atti. MATIC, ARB’nin piyasaya sürüldüğü devirde 1,10 dolar ila 1,15 dolar ortasında süreç görüyordu. ARB’ye kayan ilgi, MATIC’in düşüşünün de ardındaki etmenlerden birisi oldu. MATIC, 19 Ekim 2023 tarihinde 0,51 dolara kadar geriledi. Fakat MATIC, bu tarihten itibaren başladığı yükselişiyle, 21 Aralık tarihinde 1,10 doları test etti.
Mart ayından bu yana beklenilen çıkışı gerçekleştiremeyen ARB, patlamayı 22 Aralık’ta gerçekleştirdi. ARB, 22 Aralık ile 28 Aralık tarihleri ortasında yüzde 40’dan fazla yükseldi. Tıpkı periyotta ARB’ye OP de eşlik etti.
ARB, 20 Ekim 2023 tarihinde 0,77 dolardan süreç görürken, 28 Aralık 2023 tarihinde 1,66 dolara ulaşmayı başardı. Emsal bir yükseliş de OP’den geldi. OP, 20 Ekim 2023 tarihinde 1,20 dolar düzeyinde süreç görürken, 27 Aralık tarihinde 4,183 dolara yükseldi. ARB ve OP’deki ivme katman-2 projelerinin önünü açtı. 2024 yılında daha fazla katman-2 projesinin piyasaya sürülmesi bekleniliyor.
Ethereum’u daha ölçeklenebilir hale getirmeyi amaçlayan katman-2 projeleri, uzun müddettir görmediği ilgiyi yılın sonlarına gerçek görmeye başladı. ARB, OP, MATIC ve METIS dörtlüsü başta olmak üzere birçok katman-2 projesinin 2023’ün son çeyreğinde çıkışa geçtiği görüldü.
Katman-2 projeleri toplam 21,65 milyar dolar piyasa bedeline ulaştı. Katman-2 projelerinin son 24 saatteki süreç hacmi ise 2,8 milyar dolar oldu.
Solana’nın (SOL) uyanışı
2023’e damga vuran en büyük 5 kripto olayından birisi de Solana’nın (SOL) göz kamaştıran performansı oldu. 29 Aralık 2022 tarihinde piyasaya sürülen BONK isimli memecoin, Solana’nın yine dirilmesini sağladı. BONK’un piyasaya sürülmesiyle, 2023’ün başlarında adeta Solana çılgınlığı yaşandı. Degens olarak bilinen Solana maksimalistleri ve NFT kitlesi, BONK’u desteklemeye başladı.
29 Aralık 2022 tarihinde adeta bitme noktasına gelen Solana 8 dolara kadar geriledi. Solana’nın 8 dolar olması, kripto piyasasında büyük yankı uyandırmıştı. BONK’un tesiriyle birlikte Solana, 2023’e adeta küllerinden yine doğarak başladı.
Sol, 1 Ocak’tan itibaren başladığı yükselişiyle kısa müddette 27 dolara çıktı. BONK’un kurtarma operasyonu başarılı olmuş ve SOL canlanmıştı. Lakin SOL’deki toparlanma hala kâfi değildi. SOL, 20 Şubat 2023 tarihinde ulaştığı 27 dolardan 10 Haziran 2023’e kadar düşüş yaşadı ve 10 Haziran’da 12,8 dolara geriledi. Bitcoin spot ETF’lerin gündemi bir oldukça meşgul etmesi, SOL için de itici güç haline geldi. SOL, tekrar 10 doların altına düşmekten kurtuldu ve 15 Haziran’da bir çıkış yükselişine başladı. SOL fiyatı 15 Haziran’da 14 dolar düzeyinde süreç görürken, 14 Temmuz’da 32 dolara iğne attı. SOL’ün başarısı tüm kripto dalı tarafından takdir edildi. Bitme noktası olarak kabul edilen 8 dolardan 32 dolara gelinmişti.
SOL, temel canlanmayı ise 16 Ekim 2023 tarihinde başlattı. 16 Ekim 2023 tarihinde ortalama 22 dolarda süreç gören SOL, süratli bir yükseliş yaşamaya başladı. Yalnızca bir ay sonra 16 Kasım 2023 tarihinde SOL fiyatı 68 doları gördü. SOL’ün göz boyayan çıkışı, ekosistemine de yansıdı. BONK başta olmak üzere birçok Solana ekosistem coin’inin yükseliş yaşadığı görüldü. BONK, o denli bir yükseliş yaşadı ki Binance listelemesini bile kapmayı başardı. Binance, 15 Aralık 2023 tarihinde BONK’u alım satıma açtı.
SOL, 2023’e damga vuran yükselişini, 25 Aralık tarihinde ulaştığı 126 dolarda noktaladı. Bu yükseliş ile birlikte SOL, piyasa bedeli bakımından en büyük dördüncü kripto para ünitesi olmayı başardı. BNB’yi sollayan SOL, 25 Aralık’ta kar satışına maruz kaldı ve düşüş yaşamaya başladı. Yılın son günlerinde SOL, 107 dolardan süreç görüyor.
