Astım, kuru öksürük, teneffüs yolu hastalıkları…
Doğu Anadolu fayı üzerindeki 11 ili etkileyen büyük zelzele felaketinin ardından gerek enkaz kaldırma çalışmaları gerekse bölgeye elektrik ve doğal gaz verilememesi nedeniyle odun ve kömür yakılması sonucu daha da artan hava kirliliği çok sayıda hastalığa da davetiye çıkarıyor. Türkiye Ulusal Alerji ve Klinik İmmünoloji Derneği İdare Şurası Üyesi Prof. Dr. Özge Soyer, bilhassa moloz kaldırma esnasında etrafa yayılan tozlara ve bu tozların yarattığı hava kirliliğine karşı uyardı: “Bilhassa astım hastalarının teneffüs şikayetlerinde artış olabilir. Kuru öksürük ve nefes darlığı erken devirde fark edilmeli ve uygun halde tedavisi sağlanmalıdır. Enkaz kaldırma çalışmaları su ile ıslatıldıktan sonra yapılmalı ve havadaki toz ölçüsü azaltılmalıdır. Süreksiz barınma alanları, hava kirliliğinden etkilenmeyen bölgelere kurulmalıdır. Zelzele bölgesinde, özellikle 2010 yılından evvel yapılan binalarda bulunabilen ve kanserojen olan asbeste maruz kalmak uzun vadede risklidir, tedbir alınmalıdır. Enkaz alanında eldiven, tulum, tam yüz maskesi ve göz hami kullanılmalıdır.”
Doğu Anadolu fay sınırı üzerinde yer alan 11 vilayette 40 bini aşkın kişinin hayatını yitirmesine neden olan sarsıntı felaketinin akabinde, bölgede artan hava kirliliği uzmanları harekete geçirdi. On binlerce konutun yıkılmasının akabinde ortaya çıkan moloz yığınları ve bu yığınların neden olduğu ağır inşaat tozları birçok hastalığı da tetiklemesi nedeniyle büyük tehlike taşıyor. Türkiye Ulusal Alerji ve Klinik İmmünoloji Derneği İdare Heyeti Üyesi Prof. Dr. Özge Soyer, özellikle moloz kaldırma esnasında etrafa yayılan tozlara ve bu tozların yarattığı hava kirliliğine karşı ikazlarda bulundu. Astım hastalarının teneffüs şikayetlerinde artış erken periyotta fark edilmeli ve uygun formda tedavisi sağlanmalıdır Enkaz kaldırma çalışmaları su ile ıslatıldıktan sonra yapılmalı ve havadaki toz ölçüsü azaltılmalıdır. Süreksiz barınma alanları, hava kirliliğinden etkilenmeyen bölgelere kurulmalıdır. Zelzele bölgesinde, özellikle 2010 yılından evvel yapılan binalarda bulunabilen ve kanserojen olan asbeste maruz kalmanın uzun vadede riskli olduğunu ve kesinlikle tedbir alınması gerektiğini belirten Soyer, “Bu bölgelerde bilhassa de enkaz kaldırma esnasında eldiven, tulum, tam yüz maskesi ve göz gözetici kullanılmalıdır.” diye konuştu.
“Felaket vakitlerinde astım krizleri artıyor”
Büyük sarsıntı felaketinin ortaya çıkardığı yıkım nedeniyle oluşan inşaat tozları, mantarlar ve bunların yarattığı hava kirliliğinin özellikle astım hastaları için önemli bir tehdit oluşturduğunu tabir eden Soyer, deprem devrinde astım ilaçlarına ulaşmanın sıkıntı olduğunu ve hastaların ilaçları kullanamazlarsa nefes alma ve öksürük problemlerinin daha da artacağını söz ederek şunları söyledi: “2011 büyük Japon Sarsıntısı sonrasında astımlı çocuklarda, astım krizi geçirme riski 6 kat arttı ve hastaların yaklaşık yarısı ilaçlara ulaşamadı. Bilindiği üzere astım krizleri teneffüs yolu enfeksiyonları, alerjene yahut hava kirliliğine maruz kalınması, hastalığın tedavisi için gerekli olan ilaçların sistemli kullanılmamasına bağlı gelişir. Bu yüzden hava kirliliğinin arttığı devirlerde acil servise başvuran astım hastalarının sayısı da artar. 2001 yılında Dünya Ticaret Merkezi hücumunda ortaya çıkan toz bulutlarına maruz kalan çocuklarda da astım sıklığının çok daha fazla arttığı rapor edildi.”
“Deprem sonrasında artan hava kirliliği inatçı kuru öksürüklere neden oluyor”
Deprem sonrası periyotta süreksiz barınma alanlarının kalabalıklığı ve uygun sıhhat şartlarının olmaması nedeniyle viral teneffüs yolu enfeksiyonlarının daha kolay bulaştığını ve astım hastalarında riskin çok daha fazla arttığını vurgulayan Soyer, bilhassa dar alanlarda sigara dumanını solumak astımlılarda öksürük, hırıltı, nefes darlığı üzere şikayetlerin artmasına yol açarken, yalnızca astımlı hastaların değil daha evvel teneffüs yolu sorunu olmayan bireylerin de zelzele sonrası ortaya çıkan hava kirliliğinden etkilendiğini ve inatçı kuru öksürüklerin ortaya çıktığını söyledi. Bacası çekmeyen sobaların, uzun müddetli açık ocakların yanındaki havaya maruz kalınmasının, karbon monoksit zehirlenmelerine neden olduğunu tabir eden Soyer, “Karbon monoksit gazı renksiz, kokusuz bir gaz olduğundan zehirlenme fark edilmez; birinci belirtileri baş ağrısı, halsizlik, sersemlik, bulantı-kusma ve karın ağrısıdır ve acil sıhhat hizmetine müracaat gerektirir. Zelzele bölgesindeki enkazlarda özellikle 2010 yılından evvel yapılan binalarda bulunabilen ve kanserojen olan asbeste maruz kalmak uzun vadede risklidir, tedbir alınmalıdır. Eldiven, tulum, tam yüz maskesi ve göz esirgeyici kullanılmalıdır” dedi.
“Enkaz, ıslatılmadan kaldırılmamalı, oluşabilecek tozun önüne geçilmeli”
Deprem bölgesindeki astım hastalarının bilhassa de astımlı çocukların mümkün olan en kısa müddette astım ilaçlarına tekrar erişebilmesinin çok kıymetli olduğunu söyleyen Soyer, “İç ortamdaki hava kirliliğini azaltmak için sigara içilmemesi, sık havalandırma ve kapalı alanlarda ısınma gereksiniminin mümkünse elektrikli ısıtıcılarla çözülmesi elzemdir. Dış ortam hava kirliliğini azaltmak için enkaz kaldırma çalışmaları su ile ıslatıldıktan sonra yapılmalı ve havadaki toz ölçüsü azaltılmalıdır. Süreksiz barınma alanları, hava kirliliğinden etkilenmeyen bölgelere kurulmalıdır. Astım hastalarının teneffüs şikayetlerinde artış erken devirde fark edilmeli ve uygun biçimde tedavisi sağlanmalıdır” dedi.
Kaynak: (BYZHA) – Beyaz Haber Ajansı
