Ani ve beklenmedik vakitlerde meydana gelen şiddetli zelzelelerin travmalara yol açabildiğini belirten uzmanlar, depremi yaşayan insanların yüzde 20’sinin Travma Sonrası Gerilim Bozukluğuna (TSSB) yakalandığını söz ediyor. Travma sonrası gerilim bozukluğunun bayanlarda 2-3 kat fazla görüldüğüne dikkat çeken Psikiyatri Uzmanı Dr. Erman Şentürk, sarsıntı sonrasında travma yaşayanlarda daima gergin hissetme, yalnız kalmaktan ve konuta girmekten korkma üzere tesirler görüldüğünü vurguluyor. Şentürk, kişinin ömür kalitesini olumsuz formda etkileyen durumlarda kesinlikle bir uzmana başvurulmasını tavsiye ediyor.
Üsküdar Üniversitesi NP Feneryolu Tıp Merkezi Psikiyatri Uzmanı Dr. Erman Şentürk, sarsıntıların yol açtığı ruhsal travmalara ait değerlendirmede bulundu.
Beklenmedik olaylar travma oluşturuyor
Kişinin hayatında düşünce ve hüzün yaratan pek çok durum ve olaylar olabildiğini lakin bunların tümünün ruhsal travma oluşturmayacağını tabir eden Dr. Erman Şentürk, “Bir olayın ruhsal travma yaratabilmesi için kişinin çok ağır dehşet, dehşet yahut çaresizlik hissi içinde olması gerekiyor. Birebir vakitte kişinin kendisinin yahut yakınlarının da vefat ve yaralanma tehlikesini yaşaması ya da hissetmesi kıymetlendirme açısından değerli bir kriter. Sel, sarsıntı, yangın üzere birtakım doğal afetler travmalara yol açabilir. İnsan eliyle yapılan savaş, azap, tecavüz, kazalar, trafik kazaları, iş kazaları, beklenmedik ani vefatlar, önemli ve ölümcül hastalıklara yakalanma üzere durumlar da ruhsal tramvaya daha fazla yol açıyor. Ruhsal travma sonrasında iki psikiyatrik durum çok fazla gözlemleniyor. Bunlardan biri Travma Sonrası Gerilim Bozukluğu (TSSB), bir oburu de depresyon” dedi.
Bu belirtiler depresyonu işaret ediyor
Psikiyatri Uzmanı Dr. Erman Şentürk, depresyonda ağır bir mutsuzluk, karamsarlık, isteksizlik, keyifsizlik, hiçbir şeyden keyif almama, evvelden severek yaptığı şeylere ilgi duymama, geleceğe dair rastgele bir plan ve program yapmama, ağır bir enerjisizlik hali, uyku ve iştah değişikliklerinin de çok sık gözlemlendiğini söyledi.
TSSB uzun yıllar sürebiliyor
Toplumda ruhsal travma yaşayan pek çok kişi olduğunu lakin bir kısmında travma sonrası gerilim bozukluğu geliştiğini belirten Psikiyatri Uzmanı Dr. Erman Şentürk, “Travma sonrası gerilim bozukluğu uzun yıllar sürebildiğini ve önemli iş gücü kaybına yol açabilen bir rahatsızlık olduğunu söylemek mümkün. Yapılan çalışmalar zelzelesi yaşayan insanların yüzde 20’sinin travma sonrası gerilim bozukluğuna yakalandığını gösteriyor. Birtakım şahıslarda bu duruma daha yatkınlık olabiliyor yahut kimi şahıslar bu duruma daha güçlü olabiliyor. Bizim için kimlerin travma sonrası gerilim bozukluğuna yakalanacağı ya da kimlerin daha uzun müddet bu durumu yaşayacağını evvelden bilmek çok kolay olmuyor lakin bununla ilgili birtakım sinyaller ve belirtiler bulunuyor” dedi.
TSSB bayanlarda 2-3 kat fazla görülüyor
Psikiyatri Uzmanı Dr. Erman Şentürk, yapılan araştırmaların bayanlarda travma sonrası gerilim bozukluğunun erkeklere oranla 2-3 kat daha fazla görüldüğünü ortaya koyduğunu söyledi. Dr. Erman Şentürk, “Geçmişte farklı bir ruhsal travma yaşayanlar, geçmiş hikayesinde ruhsal hastalık geçirmiş olanlar, yakınlarında psikiyatrik rahatsızlık bulunan bireylerin travma sonrası gerilim bozukluğuna yakalanma ihtimalleri daha fazladır” sözlerini kullandı.
Deprem geçmişi olanın yatkınlığı daha fazla oluyor
Psikiyatri Uzmanı Dr. Erman Şentürk, ‘Ruhsal travma ne kadar şiddetli yaşanmışsa tesirleri de bir o kadar fazla ve uzun vadeli oluyor’ ihtarında bulundu ve “Örnek olarak sarsıntıda yakınını kaybeden bir kişi, kaybetmeyen bir bireye nazaran ya da meskeni hasar gören kişi, meskenini kaybeden kişi bu durumları yaşamayan şahıslara nazaran, en berbatı de enkaz altında kalan kişi, kalmayan bireye nazaran ruhsal travmayı daha şiddetli yaşayabildiği için travma sonrası gerilim bozukluğuna yatkınlığı daha fazla oluyor” diye konuştu.
Yalnız kalmak korkutuyor
Olayın olduğu yere gitmemek, olayın olmamış üzere yaşanmaya çalışılması üzere kaçınma davranışlarının travma sonrası gerilim bozukluğuna daha çok sebep olduğunu vurgulayan Psikiyatri Uzmanı Dr. Erman Şentürk, “Özellikle zelzeleden sonra şahıslarda konutun içerisinde yalnız kalamama, daima bir yakınının yanında olması gereksinimini hissetme, yakını meskenin dışına çıktığında kendisini çok huzursuz ve gergin hissetme, konutun içine girmek istememe, akrabalarına gitme çok sık gözlemlediğimiz belirtiler ortasında yer alıyor” tabirlerini kullandı.
Etkilenme durumuna nazaran farklı tedaviler uygulanıyor
Travma sonrası gerilim bozukluğu tedavisine ait de değerlendirmede bulunan Psikiyatri Uzmanı Dr. Erman Şentürk, “Burada en kıymetli durum, kişinin travmadan ne derecede etkilendiğidir. Travmadan çok az etkilenen, hayatını eskisi üzere sürdürebilen bireylerde bilgilendirme genel olarak kâfi oluyor. Travmadan daha çok etkilenmiş, belirtileri yaşayan lakin işine devam edebilen şahıslarda danışmanlık yahut çok kısa periyodik bir psikiyatrik tedavi yaklaşımı kâfi olabiliyor. Travmadan önemli manada etkilenen ve önemli belirtiler yaşayan fakat yeniden de işini yeterli makûs sürdürebilen bireylere psikiyatrik tedaviyi öneriyoruz. Yeniden burada da danışmanlık değerli bir rol oynuyor” dedi.
Depresyon eşlik ediyorsa ilaç tedavisi şart…
Psikiyatri Uzmanı Dr. Erman Şentürk, travmadan önemli manada etkilenen ve ağır belirtileri olan şahıslara psikiyatrik tedavi önerildiğini söyledi ve kelamlarını şöyle tamamladı:
“TSSB belirtilerine depresyon da ekleniyorsa katiyen ilaç tedavisini öneriyoruz. İlaç tedavisinde daha çok antidepresan tedavisi uygulanıyor. Tıpkı vakitte birtakım anksiyolitik tedavileri de eklenebiliyor. İlaç tedavilerinin yanı sıra birebir vakitte terapilerin de tesirli olduğunu biliyoruz. Bilhassa bilişsel davranış terapi ismini verdiğimiz terapi prosedürü bu sürecin daha kolay atlatılmasında şahıslara yardımcı oluyor.”
Kaynak: (BYZHA) – Beyaz Haber Ajansı
