İştah tarif itibariyle, yemek yeme dileği ve isteğidir ancak kimi çocuklarda bu istek o kadar azdır ki anne baba bir mühlet sonra endişelenmeye başlar ve yetersizlik hisseder. Her yaşta görülebilen iştahsızlık durumu bilhassa birinci dört yaşta ve ergenlik devrinde belirginleşmektedir.
Konuyla ilgili sorularımızı ise Batıgöz Sıhhat Kümesi Uzman Çocuk Tabibi Fikret İŞBİLİR yanıtladı.
İştahsızlığın en önemli sebepleri nelerdir?
İştahsızlık, bedenin rastgele bir enfeksiyona verdiği reaksiyon olarak da gelişebilmektedir. En sık idrar yolu enfeksiyonlarında, üst teneffüs yolu enfeksiyonlarında, paraziter hastalıklarda, kabızlık, geniz eti büyümeleri, vitamin eksiklikleri, kimi metabolizma hastalıklarında daha az olarak ise çocukluk çağında görülen kanser olaylarında ve romatizmal hastalıklarında gözlemlenebilmektedir. Hastalıklardan kaynaklanan bu iştahsızlık durumu 2-3 hafta kadar sürebilir lakin mühlet daha da uzuyorsa gerekli tetkikler yapılarak tedbir alınmalıdır.
Uzun süren iştahsızlık çocuğun büyümesini tesirler mi?
İştahsızlığın uzun sürmesi, çocuğun büyüme ve gelişmesini etkileyebilir. Bu durumda gerekli kalori alımı sağlanamayacağından bedenin yapı taşları olan protein, hormon, vitamin ve mineraller eksik kalacak ve gelişim sekteye uğrayacaktır.
Peki fizyolojik sebepler dışında iştahsızlığın öbür sebepleri de olabilir mi?
İştahsızlık bazen çocuğun psikolojisi ile de ilgili olabilir. Hiperaktif ya da tam bilakis içine kapanık çocuklarda iştah değişikliği gözlemlenebilir. Şayet büyüme ve gelişme olağan seyrindeyse ( boy-kilo ve baş etrafı takibi) yani olağan standart tablodaki ölçümlerde ise telaşlanmamak gerekir.
Genelde toplumumuzda gürbüz çocuğun sağlıklı olduğu, zayıf çocuğunsa kesinlikle bir sorunu olduğu düşünülür bu sebepten aileler de panikler ve iştahsız ya da zayıf çocuğa yemesi istikametinde telkinlerde hatta kimi vakit baskıda bulunurlar. Bahisle ilgili görüşünü aldığımız Dr. Fikret İşbilir , ‘Bazen çocuk ailenin istediği biçimde yemediği halde olağan uzunluk ve kiloda olabilir. Bu durumda ailenin hali ısrarcı olmamalıdır. Sevmediği besinleri alması konusunda ısrar edilmemeli ya da sevdiği öteki besinlerle karıştırılarak yemesi sağlanmalıdır örneğin peynir sevmeyen bir çocuğa bu besin börek ya da makarna içerisinde yedirilebilir’ dedi.
İşbilir, ayrıyeten daha küçük yaş kümesi için ise besinler süslenerek ya da değişik formlar verilerek, sempatik tabaklar hazırlanabilir, çocuğun o besine karşı ilgisi arttırılabilir teklifinde bulundu.
Dikkat edilmesi gereken bir öteki konuda çocuğun vaktinden evvel birtakım besinlere alıştırılmaya çalışılmasıdır. Bilhassa birinci altı ayda bebeğe yalnızca anne sütü verilmeli, sonrasında ise kademeli olarak başka besinlere geçilmelidir. Ek besine başlarken üç gün kuralı uygulanmalıdır.
Peki nedir bu üç gün kuralı?
Bebek için her yeni besine başlarken 3 gün kuralı uygulanmalıdır. Doğduğu andan itibaren birinci defa karşılaşacağı besine karşı alerji, hassaslık ve hazmetme durumu olup olmadığı takip edilir. Bu birinci müsabakada hedef, bebeği doyurmak değil ona gıdayı tanıtmak olduğundan birinci başta o besinden yalnızca 3 kaşık verilmesi kâfi olacaktır.
Çocuğun yeme alışkanlığının makûs etkilenmemesi için dikkat edilmesi gereken öteki durumlarsa; çocuğun yemek öncesi abur cubur yememesi, su ya da meyve suyu içerek midesini şişirmemesi, televizyon başında beslenmemesi, gerekirse aile ile tıpkı sofraya oturması, beslenme için çabuk etmemesi, porsiyon ve çatal kaşığın çocuğa nazaran hazırlanması ve sofranın cazip hale getirilmesidir.
Konuyla ilgili farklı bir anısından da bahseden Dr. Fikret İşbilir, ailenin bilinçlendirilmesinin ne kadar değerli olduğunun bir defa daha altını çiziyor. ‘ Uzmanlığımın birinci yıllarıydı. Karadeniz’in hoş bir ilçesinde vazife yapıyordum. Muayene için dört aylık bir bebek getirildi. Bebeği muayene ettiğimde uzunluk ve kilosu olağan standarttaydı. Fizik muayene bulguları çok uygundu lakin anne- baba bebeğin iştahsız olduğundan ve kilo almamasından şikayetçiydi. Bu aylarda yalnızca anne sütü verilmesi gerekirken, bebeği iştahsız kabul ederek, süratli kilo alsın diye fındık ezmesi yedirdiklerini öğrendim. İşte bu trajikomik bir olaydı.’
Siz siz olun, düzgünce araştırmadan, kulaktan dolma bilgilerle hareket edip, çocuğunuzu hayatını riske atmayın. Kilo alsın diye uğraşırken çok daha önemli sıhhat sorunlarıyla uğraşmak zorunda kalabilirsiniz.
Kaynak: (BYZHA) – Beyaz Haber Ajansı
