Son periyotlarda fiziki olarak rastgele bir rahatsızlığı bulunmadığı halde yaşadığı birtakım belirtileri kendince yorumlayarak önemli bir hastalığı olduğunu düşünen ve ağır bir dert sorunu yaşayan bireylerin sayısı gün geçtikçe artıyor.
Bu durum hipokondriyazis ya da hastalık korkusu bozukluğu olarak isimlendiriliyor. Bu rahatsızlık ile karşı karşıya olanların günlük sorunlarla başa çıkma hüneri azalabiliyor, ömür kalitesi düşüyor ve kişi doktora gitmekten de kaçınabiliyor. Uzman Klinik Psikolog Gizem Mine Çölümlü, hastalık tasası bozukluğu (hipokondriyazis) hakkında bilgi verdi.
Hasta Olma Korkusu İş Ve Toplumsal Ömrü Olumsuz Etkiliyor
Hastalık derdi bozukluğu kişinin önemli bir hastalığa yakalanma korkusu yahut kişinin esasen bu hastalığa sahip olduğu inancıyla ilgili ağır korku ile kendini gösteren bir rahatsızlıktır. Önemli bir hastalığa yakalanma mümkünlüğünü öteki insanlardan daha yüksek olarak değerlendirirler. Kişi; çarpıntı, terleme, kas ağrısı, uyuşma, sırt ağrısı, karın ağrısı, şişkinlik, öksürük, baş ağrısı üzere belirtileri önemli algılayarak kıymetli bir rahatsızlığın belirtisi olarak yorumlar. Kâfi seviyede tıbbi tetkik ve değerlendirmeler yapılmasına karşın, kişinin bedensel bir rahatsızlığı olduğuna dair inancı devam eder. Bu korkuların dış görünüm ile ilgili olmaması ve bu ağır korku ve bedensel uğraşın en az 6 ay sürüyor olması toplumsal, mesleksel ve başka alanlarda fonksiyonellik kaybına yol açması başka teşhis kriterlerindendir.
Hastalık dert bozukluğuna sahip insanlarda şu belirtiler bulunur:
- Kişi ağır bir hastalığı olduğunu ya da olacağını düşünüp durur.
- Kişide bir hastalık belirtisi yoktur ya da çok hafif belirti vardır. Ailesinde bir hastalık hikayesi bulunuyorsa ya da hastalık riski varsa bunu daima ve çok seviyede düşünür.
- Kişi sıhhatiyle ilgili çarçabuk endişeye kapılır ve yüksek seviyede bir korku duyar.
- Başka bir rahatsızlık durumu varsa ya da hastalık çıkma mümkünlüğü yüksekse, (örneğin ailede bir hastalık hikayesi varsa) bu hususta daima düşünüp durmak çok bir düzeydedir
- Kişi hastalık belirtilerine karşı bedenini daima araştırır ve hekim ya da hastaneye gitmekten de kaçınır.
- Hastalıkla ilgili düşünüp durma; bedensel belirti bozukluğu, panik bozukluğu, bedensel algı bozukluğu, takıntı bozukluğu ya da sanrılı bozukluk, bedensel çeşit üzere öteki bir ruhsal hastalıkla daha yeterli açıklanamaz.
- Hastalıkla uğraşıp durma mühleti en az altı aydır lakin korkulan özgül hastalık bu müddet zarfında değişebilir.
Küçük Bir Hastalık Belirtisi Bile Çok Önemli Algılanıyor
Hastalık derdi bozukluğuna sahip bireyler bu durumun çok mantıklı olmadığının farkında olsalar bile kaygılanmaya devam ederler. Kanıları ve konuşmaları çoklukla fizikî hastalıklarla ilgili kaygılar etrafında döner. Birtakım olgularda ise kişi fikir ve bedensel uğraşlarının mantıksız olduğunun şuurunda olmayabilir. Bir hastalığı olduğuna dair ağır korku yaşamaları küçük fizikî değişimleri dahi (yorgunluk, ağrıyan kas, küçük bir yara gibi) önemli bir rahatsızlığın habercisi olarak yorumlamalarına sebep olur. Cinsiyet ve başka sosyodemografik (eğitim, uygar durum gibi) özellikler bu rahatsızlıkta belirleyici değildir.
Tedavide İlaç Takviyesi Ve Psikoterapi Uygun Sonuçlar Veriyor
Hastalık telaşı bozukluğu genç yaşta başlamakla birlikte, 40-60 yaş ortasında da sıkça rastlanmaktadır. Tedavide en âlâ sonuç, hekim denetiminde ilaç takviyesi ve psikoterapi kombinasyonu halindedir. Psikoterapi desteği ile kişinin bedensel belirtilerini felaket olarak görmesine yol açan tetikleyici etkenler ve bu korkuya özdeş belirtiler üzerinde durulur. Tedavi uygulandıkça da kişi daha üretken, daha fonksiyonel ve daha yeterli hissedebilmektedir.
