Türkiye’de sivrisinek ısırıklarının artmasıyla birlikte kaşıntı şikayetleri de daha fazla yaşanmaya başladı. Kaşıntılarınızın bir nedeni de uyuz olabilir.
Uyuz kaşıntıları hakkında açıklama yapan Dermotoloji Uzmanı Doç. Dr. Funda Kemeriz, “Uyuz hastalarında geceleri ve sıcakla artan ağır kaşıntı görülmektedir. Bilhassa el parmak ortaları, el bileği iç bölgeler, koltuk altları, kalça ve karın bölgesinde kaşıntılı yaralar görülebilmektedir” biçiminde konuştu.
Uyuz Olarak Bilinen Skabiyez Hastalığı
Halk ortasında uyuz hastalığı olarak bilinen skabiyez hastalığıyla ilgili son vakitlerde olay artışının giderek yükseldiğine dikkat çeken Dr. Kemeriz, çeşitli ihtarlarda bulundu. Uyuz hastalığının Sarcoptes scabiei var. hominis isimli akarın sebep olduğu bedende yaygın tutulum yapan bir parazitik enfestasyon olduğunu tabir eden Dr Kemeriz, hastalığın deride gece şiddetlenen kaşıntıya ve döküntüye neden olduğunu söz etti.
Uyuz Hastalığı Havlu Ve Çarşaf Üzere Ortak Kullanılan Eşyalardan Yayılabilir
Hastalık etkeni parazitin bir şahıstan başkasına geçmesi için ortalama 15-20 dakika süren yakın temas gerektiğini kaydeden Dr. Kemeriz, “Havlu, yatak çarşafları üzere ortak paylaşılan eşyalar üzerinden yayılabilir. Aile bireyleri ortasında kolay kolay yayılabildiği üzere cinsel ilgi sırasında da bu hastalığın bulaştığı durumlar olmaktadır. Parazitin olağan bir el sıkışması ya da sarılmayla bulaşma mümkünlüğü yoktur. Uyuz akarı çok yavaş sürünen bir varlıktır, zıplayamaz, uçamaz. Kediler, köpekler de uyuz hastalığına yakalanabilir. Lakin hayvanlarda görülen uyuz akarı tipi insanlarda görülen uyuz akarı tipiyle birebir değildir. Kedi ve köpek uyuz akarı insanlara geçse bile, insan derisinde üreyemez ve çoğalamaz, hastalık oluşturamaz. Herkes uyuz hastalığına yakalanabilir; fakat cinsel olarak etkin, birden çok partneri olan yetişkinler, hapishane mahkûmları, kurumsal bakıma muhtaç beşerler, kalabalık şartlarda yaşayan beşerler ile çocukların ya da yaşlıların bakım tesislerindeki beşerler uyuz hastalığına yakalanma riski en yüksek kümeler ortasında yer almaktadır” halinde bilgi verdi.
Uyuz Hastalığında Ağır Kaşınan Yaralar Görülür
Uyuz hastalığının ortaya çıkma döneminin birinci parazit bulaşında (enfestasyon) 3-6 hafta olmakla birlikte tekrarlayan bulaşlarda 1-3 gün kadar kısa olabildiğini belirten Dr Kemeriz, “Hastalarda geceleri ve sıcakla artan ağır kaşıntılı yaralar görülmektedir. El parmak ortaları, el bileği iç bölgeler, koltuk altları, kalça ve karın bölgesinde bu yaralar görülmektedir. Bayanlarda bilhassa tipik olarak göğüs ve genital bölge, erkeklerde ise genital bölge tutulumu yaygındır. Kaşıntı yaşlı ve çocuklarda çok şiddetli olur. Bu kümelerde hastalık farklı klinik görünümlerle gelebilmektedir” diye konuştu.
Farklı Teşhis Usullerine Başvurulabilir
Uyuz hastalığının teşhisinin klinik bulgu ve tedaviye karşılık kıymetlendirilerek çoğunlukla doktor tarafından konulduğunu belirten Doç. Dr. Funda Kemeriz, gerekirse dermatoskopiden, mikroskobik incelemelerden, biyopsi, PCR ve serolojik testlerden de yararlanılabileceğini söyledi.
Uyuz Hastalığı Zaten İyileşmez
Hem ferdî tedavi maksatlı hem de toplumsal bulaşın önüne geçmek için uyuz hastalığının denetim altına alınmasının ve tedavi edilmesinin koşul olduğunu vurgulayan Doç. Dr. Funda Kemeriz, şunları söyledi:
“Kendi kendine iyileşemeyen bir hastalık olduğundan tedavi için permetrin içeren losyonlar, sülfürik merhemler, Peru balsamı içeren karışımlar, lindan içeren losyonlar, krotamiton içeren kremler ve benzil benzonat losyonları kullanılmaktadır. Uzunluğundan aşağı tüm bedene uygulanan krem ya da losyonlar bedende 8-12 saat kadar bekletilir, kullanılan ilaca bağlı olarak tedavi 3 güne kadar sürebilir. Topikal tedavilere dirençli olgularda ya da bu tedavileri tolere edemeyen hastalarda oral ivermektin üzere sistemik tedavi kullanımı bir uzman denetiminde önerilmektedir”
Hasta Uyuz Tedavisi Öncesi Banyo Yapmalı
Hasta bireyin tedavi öncesi uyması gereken kuralları da hatırlatan Dr. Kemeriz “Hasta kesinlikle tedavi öncesi ılık banyo yapmalı, uygunca kurulanmalı, uygulama tercihen gece yapılmalıdır. Göbek, genital bölge, beden açıklıklarının kenarına kadar tırnak altları dâhil parmak uçlarına ve kıvrım bölgelerine kadar uygulanmalıdır. Yaşlılar, bağışıklığı düşük olanlar ve 2 yaşın altındaki çocuklarda ilaçlar saçlı deri, boyun, yüz ve kulaklara da kullanılmalı, lakin ilaçlar mukozalara temas ettirilmemelidir” şekinde konuştu.
Parazitler Ölse Bile Kaşıntı Devam Edebilir
Tedavi sonucu parazit öldürülerek etkisiz hale getirilse bile kaşıntının 4-6 hafta kadar sürebileceğine dikkat çeken Doç. Dr. Kemeriz, şunları söyledi.
“Bunun nedeni parazitin vefatı sonucu ortaya çıkan antijenik yapılarına karşı bedenin geliştirdiği alerjik tepkidir. Bu nedenle sonrasında duruma nazaran tedaviye sistemik antihistaminik ilaçlar ve topikal steroid içeren kremler eklenebileceğini belirten Doç. Dr. Funda Kemeriz, “Uygulanan antiparazitik topikal tedaviler de tahrişe yol açarak kaşıntı ve kuruluğu arttırabileceği için ek olarak çay ağacı yağı ile aloe vera kremleri de kaşıntıyı hafifletmek için uygulayabilir”
Kıyafetler Kesinlikle Yıkanmalı
Uyuz akarlarının kıyafetlerin, yatak gruplarının, mobilyaların yahut havluların yüzeyinde 2-3 gün yaşayabileceğinin altını çizen Doç. Dr. Kemeriz, “Kullanılan yatak ekipleri ve kıyafetleri, kişinin yıkanabilir özel tüm eşyaları 60 derece sıcak suda yıkamak ve sıcak bir kurutucuda kurutmak gereklidir. Yıkanamayan eşyalar 3-7 gün boyunca ağzı sıkı kapatılmış plastik bir torbada tutulmalıdır. Uyuz hastalığının yayılmasını engellemek için ve semptomların ortaya çıkmasının 4-6 hafta ortasında sürmesi nedeniyle uyuz teşhisi konulan hasta ile birlikte bireyle yakın fizikî teması olan herkes de tedavi edilmelidir” halinde konuştu. (BSHA)
