İlave şeker, yani yiyeceklere sonradan eklenen, doğal olmayan yollardan bedene alınan şeker olarak tanımlanıyor. Ek şeker tüm beden sistemlerine ziyan verebiliyor. Memorial Bahçelievler Hastanesi Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Bölümü’nden Prof. Dr. Ayşe Kubat Üzüm, “19–25 Eylül Dünya Şeker Tüketimine Dikkat Haftası”nda şeker içeren besinlerin ziyanlı tesirleri hakkında bilgi verdi ve şeker tüketimi konusunda ikazlarda bulundu.
Çocuklara ödül sistemi olarak şekeri kullanmayın
Toplum olarak çok fazla şeker tüketmeye meyilli olduğumuz bir gerçektir. Çocukluk çağından itibaren bir ödül sistemi olarak şekeri kullanmaktayız. Çocuklarımız bir şey başardığında onları daima şekerle, çikolatayla, pastayla motive etmek yahut ödüllendirmek toplumumuzun kıymetli bir alışkanlığıdır. Bu son derece yanlıştır ve onların ilerleyen devirlerdeki ömürlerini olumsuz etkileyecektir.
Kalp, diyabet, metabolik sendrom, hipertansiyon ve kanserde risk faktörü
Şeker ve şeker ilave edilmiş besinlerin fazla ölçüde tüketimi, obezitenin en kıymetli sebeplerinden biridir. Obezite günümüzde değerli bir halk sıhhati sorunudur. Çocukluk çağından itibaren toplumun giderek daha obez hale geldiğini görmekteyiz. Obezite yalnızca vücut kitle indeksinin artması değil, birebir vakitte beraberinde kardiyovasküler hastalıklar, tip 2 diyabet, metabolik sendrom, hipertansiyon ve kimi kanser tipleri için de değerli bir risk faktörüdür.
Hiç iddia edemeyeceğiniz besinlere şeker ekleniyor
Doğal olarak aldığımız şeker kaynaklarının başında hepimizin sıkça tükettiği süt gelmektedir. Sütte laktoz bulunmaktadır. Ya da meyvelerde bulunan fruktoz da bir başka değerli şeker kaynağıdır. Yeniden şeker pancarı ve şeker kamışı doğal şeker kaynaklarıdır. Lakin daha çok ek yani besinlere eklenen şekerler vasıtasıyla şekeri bedenimize almaktayız. Bilhassa meşrubatlar, gazlı içecekler, hazır meyve suları, şekerler, lokumlar, kekler, hamurlu ve sütlü tatlılar, paketlenmiş helvalar, çocukların beslenme çantalarına sıkça koyduğumuz aromalı sütler değerli ek şeker örneklerindendir. Bazense hiç kestirim edilmeyen besinlere şeker eklendiğini görmekteyiz. Örneğin birtakım tost ekmeklerine şeker eği yapılmaktadır. Ek olarak esmer şeker, nişasta bazlı şekerler de başka şeker içeren eserlerdir.
Paketli eserlerde bu tabirlere dikkat!
Şekeri birden fazla vakit farkında bile olmadan tüketmekteyiz. Bilhassa marketlerden aldığımız ambalajlı eserlerde etiket okumak çok kıymetlidir. Bir eser tüketeceksek kesinlikle onun içinde ne olduğunu okumalıyız. Hiç akla gelmeyen besinlerin içerisinde şeker olabildiğini böylece görebiliriz. Şayet bir paketli eseri elinize aldığınız vakit içindekiler kısmında; “şeker, glukoz, mısır şurubu, glukoz şurubu, fruktoz, pudra şekeri, esmer şeker yahut dekstroz vardır” sözlerinden birini yahut birkaçını okuyarak -yiyeceği tüketirken hiç şeker tadı alınmasa bile- eserin içeriğinde şeker olduğundan haberdar olunmalıdır.
Bebekler 2 yaşa kadar şekerle tanışmamalı
Bebeklere 2 yaşa kadar şekerli besinlerin verilmesi önerilmemektedir. Geçmişte, örneğin bizler bebekken muhtemelen çok daha erken aylarda şekerle tanışmışızdır. Halbuki günümüzde çocuk sıhhati doktorlarının teklifleri 2 yaşına kadar çocuğun hiçbir şeker eseri ile tanışmaması gerektiği istikametindedir. Bu hoş bir gelişme. İnsan şekerle ne kadar geç tanışır ve ne kadar erken vedalaşırsa aslında hayat müddetini o kadar uzatacağı ve sağlıklı bir ömür süreceği bilinmelidir.
Şeker tüketimini kısıtlamak için bu teklifler öne çıkıyor
- Kek, pasta, kurabiye üzere şekerli hamur işi tüketiminin azaltılması
- Ülkemizde her köşe başında yer alan unlu mamullerin dikkatli tüketilmesi
- Sabah kahvaltılarımızı süsleyen, reçel, marmelat, pekmez, bal üzere yiyeceklerin azaltılması yahut büsbütün şekersiz olanların tercih edilmesi
- Gazlı içecekler, şekerli ve hazır meyve suları ya da güç içecekleri konusunda dikkatli olunması, su tüketiminin artırılması
- Masum görünen dondurma ve sütlü tatlıların ölçüsünün azaltılması
- Şerbetli tatlılar yerine hafif tatlıların tercih edilmesi
- Çaya, kahveye yahut öteki içeceklere şeker atılarak tüketilmemesi değerlidir.
(BSHA)
