Çocuklara, ‘sen kıymetlisin lakin dünya senin etrafında dönmüyor’ biçiminde eğitim verilmeli
Narsizm üzere kişilik bozukluklarına sahip şahısları belirlemenin epey güç olduğunun altını çizen uzmanlar klinisyenlerin bile bu mevzuda zorlandığını söylüyor. Narsist bireyin karşısındakini arafta bıraktığını belirten Uzm. Klinik Psk. Özgenur Taşkın, “Narsist bireyi tutabilecek kadar yakınsınızdır, bir ilgi içerisindesindir ancak gitmesi anlıktır. Devamlı onu yanınızda tutamadığınız için daima olarak ona kendinizi beğendirme isteğine girebilirsiniz.” ikazında bulunuyor. Çocuklara kendisine öz kıymet vermesini öğretirken ‘evet sen kıymetlisin ancak dünya senin etrafında dönmüyor’ kavramını da öğretmenin kıymetli olduğunu vurguluyor.
Üsküdar Üniversitesi NPİSTANBUL Hastanesi Uzm. Klinik Psk. Özgenur Taşkın, narsist kişilik bozukluğuna sahip bireylerin özellikleri ve bağlara tesiri hakkında bilgi verdi.
Narsist bireyler gerçek olmayan bir öz kıymet hissine sahip
Narsizmin birçok tarifi olduğunu fakat tanımlamadan evvel etiketlemekten kaçınılması gereken bir bahis olduğunu belirterek kelamlarına başlayan Uzm. Klinik Psk. Özgenur Taşkın, “Aslında narsizm dediğimiz şey narsistik kişilik yapısıdır. Bir kişilik örgütlenmesidir. Bunu ikiye ayırabiliriz, bunun bir hastalık boyutu var bir de kişilik yapısında olan var. Lakin narsistik bireyler aslında ilahlaştırılmış ve gerçek olmayan bir öz değer hissine sahipler diyebiliriz.” dedi.
Narsistleri belirlemek çok zor
Narsizm üzere kişilik bozukluklarına sahip bireyleri belirlemenin epeyce sıkıntı olduğunun altını çizen Uzm. Klinik Psk. Özgenur Taşkın, “Biz klinisyenler bile klinikte bireyle karşı karşıya kaldığımızda ‘narsist özellikleriniz var’ diyemiyoruz. Zira unsur husus belirteceğimiz kesin özellikler yok bu hususta. Lakin kişilik özelliklerine baktığımızda; daima olarak kendini önemsiyorsa, kendi davranışlarını herkesin davranışlarından üstün tutuyor, tenkitleri karşı tarafa yönlendiriyorsa, manipüle edici davranışları çok fazlaysa, daima kendini ağır gösteriyor, muvaffakiyetlerini abartıyorsa, daima kendini haklı çıkarıyor, övgü bekliyor, diğerlerini yeteneksiz kendisini daima yetenekli görüyorsa bunlar daima narsizmin izleri.” formunda konuştu.
“Birçok yöneticide minimal seviyede narsizm var”
Bu özelliklerden birine sahip olan kişi için ‘narsist kişilik bozukluk’ vardır denilemeyeceğini aktaran Taşkın, “Söz konusu özellikler kişinin gündelik aktivitesini işlerini engelliyorsa, bir ortamda daima olarak kendisini övmeyle var olabildiğini düşünüyorsa ‘narsistik özellikler vardır’ diyebiliriz. Ancak bu durum her vakit hastalık boyutunda değildir. Minimal seviyedeki narsizmler birçok yöneticide vardır. Zira o minimal seviyedeki narsizm dediğimiz şey kişinin öz kıymetini karşı tarafa yansıtmasını da sağlar. O yüzden idare kabiliyetine sahip olan bireyler öz bedelinin biraz farkındadır ve yansıtmayı da uygun bilirler. Öz kıymeti karşı tarafı rahatsız etmeyecek formda yansıtmak epeyce kıymetlidir. ‘Evet ben kıymetliyim ancak sen de değerlisin’ pozisyonunda bağlantıda olmak çok kıymetlidir.” dedi.
İlişkilerde narsist birey karşısındakini arafta bırakabiliyor
İlişkideki narsizmin kitaplarda ve makalelerde çok fazla bahis edilmesini narsist bireyin karşısındakini arafta bırakmasına bağlayan Uzm. Klinik Psk. Özgenur Taşkın, “Narsist bireyi tutabilecek kadar yakınsınızdır aslında, bir alaka içerisindesindir ancak gitmesi anlıktır. Devamlı onu yanınızda tutamadığınız, göremediğiniz, dokunamadığınız için daima olarak ona kendinizi beğendirme dileğine girebilirsiniz. Haliyle bu türlü olunca narsist birey de ‘saçını uzat daha hoş oluyor, etek giy daha hoş oluyor’ dediği noktada aslında kişi münasebet manasında tam olarak karşı tarafı tutmakta zorlandığı ve tuttuğunu hissedemediği için ‘tamam ben saçımı uzatırsam şu an tutabilirim’ ya da’ etek giyersem güzeline masraf tutabilirim’ niyeti gelişir ve narsist birey de buradan beslenerek bir isterken iki istemeye iki isterken üç, dört istemeye başlar.” ihtarında bulundu.
Çocukları çok övmek narsizmi destekliyor
Kültürel olarak erkeklerin daha çok övülerek büyütüldüğü gerçeğinin narsizmi desteklediğinin altını çizen Taşkın, “Çocukluk çağında esasen bireyler ben merkezci oluyor. Ve ben merkezciliği daima olarak beslendiğinde ‘oğlum sensin büyüksün şöylesin böylesin’ üzere yücelttiğinde çocuk öteki tarafı öğrenemiyor bilemiyor. Empati yeteneğini bile geliştiremiyor. Aslında empati yeteneği ben merkezci bireylerde hiç olmayan bir yetenektir. Haliyle karşı tarafı manaya, anlamak için uğraş gösterme yok. O yüzden cinsiyetler ortası bu farklılıkları klinikte de çok fazla görüyoruz. Çocukluk cağından başlayan bir durum.” dedi.
Çocuklara, ‘sen kıymetlisin ancak dünya senin etrafında dönmüyor’ biçiminde eğitim verilmeli
Narsizmin yetiştirilmeden kaynaklandığı üzere, kişilik yapısından da kaynaklanabileceğini kaydeden Taşkın, “Çocuklar doğduğunda aslında ben merkezcidir zira öteki merkezleri tanımaz. Anne, baba ya da etrafıyla etkileşimi de daha azdır. Karnı acıkınca ağlar, tuvaleti geldiğinde bezi değişsin diye ağlar… O anda ebeveyninin bir işi var mı, onunla ilgilenebilecek mi düşünmez. Anne babanın verdiği eğitim burada çok kıymetli. Evet, çocuğa kendisine öz bedel vermesini de öğretmesi gerekiyor ancak öz paha verirken yalnızca ‘sen değerlisin’ diye değil, ‘evet sen kıymetlisin lakin dünya senin etrafında dönmüyor’ kavramını öğretmek ve bilgilendirmek hayli değerli.” tabirlerini kullandı.
Narsist şahısların farkına varmalı, hayatımızdan çıkarmalıyız
Narsist bireyle alaka içerisinde olanların, öncesinde kendine güvenirken sonrasında itimatlarını kaybedebileceğini söyleyen Uzm. Klinik Psk. Özgenur Taşkın kelamlarını şöyle tamamladı:
“Birtakım manipülasyonlarla ‘acaba ben paranoyak mıyım, sanki ben depresif miyim, sanki dediği üzere ben yakışıksız miyim? Bakılmayacak birisiydim de o beni sevdi, onun sevgisine muhtaç mıyım?’ üzere kanılara çok fazla giriyor ve klinikte çok karşılaşıyoruz bu durumlarla. Dikkat edilmesi gereken nokta, bu türlü bir şahısla karşılaştığımız vakit kusuru kendimizde aramak yerine o kişinin bu özelliğinin farkına varıp ve tahminen kendisine bir halde hissettirip hayatımızdan çıkarmalı, uzaklaşmalıyız.”
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
