TRT1 ekranlarında yayınlanan Alparslan: Büyük Selçuklu dizisi, Türk tarihine dair bilgileri yeniden gündeme getiriyor.
Büyük Selçuklu bürokrasisinin kalbi olarak bilinen, baş vezir, hoca ve siyaset bilimci Nizamülmülk, seyircilerin araştırma konusu oldu.
Devletin işleyişinde büyük rolü olan bu isim, Nizamülmülk kimdir, nasıl öldü, Türk mü gibi sorularla araştırılıyor. Nizamülmülk Büyük Selçuklu Devleti’ne katkıları neler ve görevi nedir soruları da merak konusu…
İşte Sultan Alp Arslan’ın baş veziri hakkında bilgiler…
NİZAMÜLMÜLK KİMDİR?
Nizâmülmülk veya gerçek adıyla Ebu Ali Kıvamuddin Hasan bin Ali bin İshak et-Tûsî, Büyük Selçuklu İmparatorluğu’nun baş veziri ve Siyâsetnâme adlı eserin yazarı olan Fars devlet adamı ve siyaset bilimcisidir.
İSMİNİN ANLAMI
Memleketin nizamlarının kurucusu anlamında olan Nizamülmülk ismi Abbâsî halifesi Kâim bi Emrillah tarafından verildi. “Nizâmülmülk” ismi, “devletin düzeni” anlamına gelir.
NİZAMÜLMÜLK TÜRK MÜ?
Fars kökenli devlet adamı Nizamülmülk İran’ın Horasan bölgesinin Tus şehrinde doğmuştur. Bu dönemde bu şehir, Gazneliler’in idaresi altında bulunmaktaydı. İlk devlet görevini Gazne sultanları için yapmıştır.
GÖREVLERİ
Devlet işleriyle ilk olarak Gazne Devleti’nin Horasan valisinin yanında çalışarak başlamış ve 1059’da Gazneliler Horasan valisi olmuştur. 1063’ten itibaren görevine, Büyük Selçuklu Devleti’nde Alparslan’ın Belh valisinin yanında devam etti. 1064 yılında Büyük Selçuklu Devleti’ne vezir olarak atandı. Sultan Alp Arslan (hüküm süresi: 1063-1072) ve Melikşah (hüküm süresi: 1072-1092) dönemlerinde bu önemli vezirlik görevinde bulunmuştur.
NİZAMÜLMÜLK NASIL ÖLDÜ?
Nizâmülmülk, 1092 yılında bir Haşhaşî fedaisi tarafından suikaste uğrayarak bir hançer ile öldürülmüştür.
Nizamülmülk’ün mezarı, bugün İran’ın İsfahan kentinin kenar mahallerinden birinde, Sultan Melikşah ile birlikte ve Selçuklu ailesinden pek çok isimle birlikte mütevazı bir türbede bulunmakta ve Hoca Nizamülmülk olarak bilinmektedir.
