Travmatik gerilim yaratan olayların sonrasında toparlanma devrinde neler yapılması gerektiğini açıklayan Uzman Klinik Psikolog Merve Umay Candaş Demir, yapılması gereken en değerli üç duruma dikkat çekti. Bu süreçte birinci olarak bozulan temel varsayımların onarılması gerektiğini belirten Demir, “İkinci olarak ruhsal dayanaklılığın ve üçüncü olarak da güzellik halinin, travma sonrası büyümenin gerçekleştirilmesi gerekmektedir.” dedi.
Üsküdar Üniversitesi NP Feneryolu Tıp Merkezi Uzman Klinik Psikolog Merve Umay Candaş Demir, afetlerden sonra toparlanma periyodunun nasıl olacağı ve neler yapılması gerektiğine ait değerlendirmede bulundu.
Toparlanma sürecinde zorlanma yaşanabilir
Travmatik devirler sonrasında toparlanma etabına geçişin kıymetli olduğunu belirten Uzman Klinik Psikolog Merve Umay Candaş Demir, “Travmatik tesir, kişinin çaresiz hissettiği, kaçmanın, kalmanın ya da uğraş etmenin mümkün olmadığı anlarda ortaya çıkar ve ağır hislere neden olur. Devam eden günlerde şok, inkar, tepkisizlik, öfke hali, tetikte olma üzere yaşantılar gelir ve kişinin toparlanma süreci zorlaşabilir. Düzgünleşme süreci mağdurun güçlenmesi ve yeni bağlar kurması ile olur.” dedi.
Travma sonrası büyüme için üç değerli adım var
Toparlanma devrinde yapılması gerekenlere değinen Uzman Klinik Psikolog Merve Umay Candaş Demir, “Toparlanma devri üç etaptan oluşur; güvenlik, hatırlama ve yas tutma, olağan hayatla tekrar bağ kurma. Bu süreçler içerisinde bozulan temel varsayımları onarmak, ruhsal dayanaklığımızı arttırmak ve travma sonrası büyüme dediğimiz, travmatik tecrübeden olumlu istikamette ruhsal gelişim ile çıkmak gerekir.” dedi.
Uzman Klinik Psikolog Merve Umay Candaş Demir, “Temel varsayımlar hepimizin dünya, kendimiz ve başkaları ile olan bağı üzerine belirlenir. Ömrün birinci yıllarında şekillenir. Hayatı inançlı ve rahat hale getirir.” dedi.
İlk temel varsayımımız temel güvenlik ve dünyanın güzelliği ile ilgili
Uzman Klinik Psikolog Merve Umay Candaş Demir, afetler sonrası dünyanın güzel ve sağlam bir yer olduğu, âlâ insanların başına makûs şeylerin gelmeyeceğine dair temel varsayımların sarsıldığını ve temel inanç gereksinimimizin karşılanması, insanların güzel ve yardımsever olduklarına dair inancımızın tekrar sağlanması ile travma sonrası büyümenin gerçekleşeceğini tabir etti. Demir, “Peki bu temel varsayımı tekrar nasıl kazanacağız? Sarsıntısı yaşayan insanların inançlı bölgelerde olmasını sağlayarak, birbirimize dayanak olarak, dayanışma ile afeti yaşayan insanların yalnız olmadıklarını onlara göstermek bize düşen misyondur.” dedi.
Hayatın manasını bulmak önemlidir
Uzman Klinik Psikolog Merve Umay Candaş Demir, “İkinci varsayım dünyanın manalı, adaletli, denetim edilebilir bir yer olmasını içerir. Beşerler adil bir dünyaya inanmak ister. Etrafını denetim etmek ister. Bu varsayımımız önemli bir afet karşısında sarsılır. Tekrar kazanmak için toplumsal ilgiler bağlamında bireye denetimin onda olduğu hissi verilmelidir. Afet sonrası hayat şartlarını, nerede nasıl yaşayacağını seçme hakkı verilmelidir.” dedi.
Travma sonrası büyüme kavramını açıklarken bunun vakit alacağını belirten Demir, “Afeti yaşayan bireylerin kendileri için yapacağı en değerli şey ise toplumsal açıdan bağlantı içinde olmak, yalnız kalmamaktır. Travma sonrası büyüme yani olumlu tarafta ruhsal gelişim için toplumsal tabanda olmamız koşuldur.” formunda açıkladı.
Travmanın panzehri küme dayanışmasıdır
Üçüncü varsayımın ise kendilik kıymeti ile ilgili olduğunu kaydeden Uzman Klinik Psikolog Merve Umay Candaş Demir, “Afet sonrası kişinin rutin hayatı, mesleğini yapması, kendilik pahasını ortaya koyduğu toplumsal etrafı dağılır. Kişinin pahalı olduğunu ona göstermemiz gerekir. Unutmayalım ki birlik bizim için değerlidir. Travmanın panzehri dediğimiz durum, küme dayanışmasıdır ve bir ortada olmaktır. Düşmanca haller şahısta travmatik etkiyi arttırırken ona takviye olmak, bir ortada olmak ve anlayışlı olmak sarsıntısı yaşayanların içinde bulunduğu travmatik etkiyi azaltır.” dedi.
Toparlanma periyodu vakit alır, kişi kendine anlayışlı yaklaşmalıdır
Travmanın akabinde bu temel varsayımların sorgulanması ve yine yapılandırılması vakit içinde gerçekleşebileceğini belirten Demir “Travma sonrası büyümenin bir süreç olarak ele alınması daha doğrudur. Toplumsal dayanak ve travma sonrası büyüme ortasında karşılıklı, müspet bir bağ olduğunu gösteren araştırma sonuçları mevcuttur.” dedi.
Kaynak: (BYZHA) – Beyaz Haber Ajansı
