Geceleri uykuya dalmakta zahmet çektiğim yetmiyormuş üzere, sık sık da uyanıyorum… Uygun uyumuş olsam bile sabahları güya gözümü hiç kırpmamış üzere yorgun kalkıyorum… O denli halsizim ki kolumu bile kıpırdatacak halim yok… Kas ve kemiklerimde oluşan ağrı dinmek bilmiyor… Siz de bu meselelerden yakınıyorsanız, nedeni, genç ve orta yaşlı bayanların hastalığı olarak düşünülse de aslında her yaş kümesi ile erkeklerde de sıkça görülen ‘fibromiyalji’ hastalığı olabilir!
Günümüzün kıymetli sıhhat meselelerinden biri olan ‘fibromiyalji’ ülkemizde nüfusun yaklaşık yüzde 9’unu etkileyecek kadar yaygın görülen romatizmal bir hastalık. O denli ki her yıl yaklaşık 100 bin kişinin fibromiyalji tanısı aldığı ve bu sayının her yıl artacağı belirtiliyor. Bedende oluşan yaygın ağrıya yorgunluk, uyku bozuklukları, baş ağrısı, his durum değişiklikleri ile bağırsak problemlerinin eşlik etmesi, ömür kalitesini önemli boyutlarda düşürebiliyor. Üstelik semptomların izafi olması, pek çok hastalığı taklit etmesi ve tanıyı nihaileştirecek testlerin bulunmaması nedeniyle hastalığın teşhis edilmesi uzun yılları bulabiliyor. Acıbadem Bakırköy Hastanesi Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Uzmanı Prof. Dr. Şule Arslan, fibromiyalji için şimdi kesin bir tahlil olmasa da çeşitli tedavi prosedürleriyle semptomların denetim altına alınabildiğini belirterek, “Fibromiyaljide görülen yakınmalar şahıstan şahsa farklılık gösterebiliyor. Bu nedenle tedavi hastanın gereksinimlerine nazaran düzenleniyor. Şahsa özel uygulanan tedavilerin yanı sıra hayat alışkanlıklarında yapılacak olan düzenlemeler ise tedavide kilit rol üstleniyor.” diyor.
Fibromiyalji tedavisinin 5 kıymetli anahtarı!
Prof. Dr. Şule Arslan, fibromiyalji hastalarının ömür alışkanlıklarında dikkat etmeleri gereken 5 kıymetli kuralı şöyle anlatıyor:
- Semptomları şiddetlendirebildiği için fizikî ve ruhsal gerilimden uzak durmaya çalışın.
- Hareketsizlik, kilo alımına ve fibromiyalji belirtilerinin artmasına yol açabiliyor. Bu nedenle hareketsiz bir ömürden kaçının.
- İdeal kilonuzda kalmaya itina gösterin. Çünkü kilo denetimi ağrının şiddetini azaltmada tesirli olabiliyor. Ayrıyeten anti-inflamatuar diyet kimi yakınmaları azaltabiliyor.
- Düzenli olarak idman yapmayı alışkanlık edinin. Fakat birden fazla fibromiyalji hastası kendisini antrenman yapamayacak kadar yorgun hissettiğini yahut idman yapınca ağrılarının arttığını tabir ediyor. Bu sorun, uzun periyodik ağrı yakınması olan ve antrenman programına ağır bir biçimde başlayan herkeste görülebiliyor. Münasebetiyle ağır idmanlardan kaçınmanız gerekiyor. Unutmayın ki etkin kalmak ve sistemli idman, tedavinin kıymetli basamaklarından birini oluşturuyor.
- Uyku hijyenine dikkat etmeniz semptomların alevlenme riskini azaltıyor.
Nedeni şimdi bilinmese de…
Fibromiyaljinin oluşum nedeni şimdi bilinmese de beyinde ağrı sürece sistemlerindeki bozukluktan (santral duyarlılık) kaynaklandığı kabul ediliyor. Hastalığa yol açan faktörler tam olarak aydınlatılmamış olsa da, yapılan çalışmalar, santral hassaslığın oluşmasında genetik, uyku bozuklukları, nörohormonal bozukluklar, enfeksiyon, mükemmelliyetçi kişilik ve ağır fizikî ya da duygusal travma geçirmek üzere faktörlerin tesirli olduğunu gösteriyor.
Bölgesel ağrı vakitle yaygınlaşıyor
Ağrı, halsizlik, uyku bozuklukları, bilişsel bozukluklar ve his durum değişiklikleri, fibromiyaljide en sık görülen yakınmaları oluşturuyor. Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Uzmanı Prof. Dr. Şule Arslan, belirtilerin şiddetinin hastalığın seyri sırasında kıymetli ölçüde değişebileceğine işaret ederek, “Ayrıca başlangıçta ekseriyetle bölgesel olan ağrı vakitle yaygınlaşıyor. Ağrı sıklıkla soğuk ile nemli hava, uykusuzluk, fizikî ve zihinsel gerilim üzere faktörlerden etkileniyor. Fizik muayene sırasında rastgele bir objektif klinik bulgu olmasa da hastalar eklemlerde şişlik ve duyusal değişikliklerden şikayet ediyorlar” diyor.
Uyku bozukluğundan baş ağrılarına…
Fibromiyaljinin sık görülen belirtilerinden biri ‘uyku bozuklukları’ oluyor. Uykunun rahatlatıcı olmaması, gece boyunca sık uyanma, uykuya dalma zahmeti ve sabah yorgun uyanma, hastalarda yaygın görülen belirtilerden. Ayrıyeten tansiyon yahut migren tipi baş ağrılarına da sık rastlandığına dikkat çeken Prof. Dr. Şule Arslan, “Alerjik semptomlar, göz kuruluğu, çarpıntı, nefes darlığı, ağrılı adet periyotları, premenstürel sendrom, irritabl bağırsak sendromu, cinsel fonksiyon bozukluğu, kilo dalgalanmaları, gece terlemeleri, yutma zorluğu, huzursuz bacak sendromu, çene eklem ağrısı ve kronik yorgunluk sendromu da en çok lisana getirilen problemler ortasında yer alıyor” diye konuşuyor.
Tedavi bireye özel düzenleniyor
Günümüzde fibromiyaljinin kesin tedavisi olmasa da semptomlar denetim altına alınabiliyor. Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Uzmanı Prof. Dr. Şule Arslan, “Tedavide gaye, ilaç ve ilaç dışı sistemlerle hastaların semptomlarını hafifleterek hayat kalitesini artırmaktır” diyerek, şöyle devam ediyor: “Fibromiyalji hastalarında tedavi programının bir kesimi olarak, hastanın klinik durumu ve şartlarına uygun halde farkındalık teknikleri, fizik tedavi modaliteleri, akupunktur ile hidroterapi/balneoterapi programları öneriliyor. Ayrıyeten gerilimle baş etme metotları, uyku hijyeni ve yanlışsız beslenme de tedavide büyük kıymet taşıyor”
Prof. Dr. Şule Arslan, düzenli yapılan idmanların de tedavinin kıymetli ayaklarından birini oluşturduğuna işaret ederek, “Yapılan çalışmalarda aerobik idmanlar, güçlendirme idmanları ve fleksibilite antrenmanlarının fibromiyalji hastalarında yararlı tesirleri gösterildi. Yürüyüş, bisiklet, yüzme, su içi antrenmanlar, Tai-chi ve yoga, önerdiğimiz başka tesirli idmanlar oluyor.” diyor.
Kaynak: (BYZHA) – Beyaz Haber Ajansı
