Halk ortasında bağırsak kanseri olarak bilinen kolon kanseri bayanlarda ve erkeklerde en sık görülen kanserler ortasında 3. sırada yer alıyor. Tüm dünyada kanserlere bağlı vefatlar ortasında 2. sırada bulunan kolon kanseri, kalın bağırsağın iç yüzeyini saran mukozalardaki hücrelerin denetimsiz çoğalmasıyla oluşuyor. Bu nedenle kalın bağırsakta polip varlığının erken devirde tespit edilmesi tedavide muvaffakiyet talihini artırabiliyor. Memorial Şişli Hastanesi Genel Cerrahi Bölümü’nden Prof. Dr. İlknur Erenler Bayraktar, “1-31 Mart Kolon Kanseri Farkındalık Ayı”nda kolon kanserinin nedenleri, belirtileri ve tedavi sistemleriyle ilgili bilinmesi gerekenler hakkında bilgi verdi.
Fazla ölçüde tüketilen kırmızı et kolon kanseri riskini artırabilir
Kalın bağırsağın iç yüzeyinde bulunan mukozalardaki hücrelerin denetimsiz çoğalmasıyla oluşan kanser tümörleri çoğunlukla hiçbir belirti vermeden ilerlemektedir. Sinsice ilerleyen kolon kanseri risk faktörleri, bir şahısta kanser geliştirme riskini artırmaktadır. İleri yaşlarda, erkeklerde, aile kıssası olanlarda, adenomatöz polipleri olanlarda, 2. diğer bir kanseri olanlarda, ailesel kimi hastalık sendromu olanlarda, iltihabi bağırsak hastalıkları olanlarda, hareketsiz olanlarda, çok kilolu olanlarda, sigara içenlerde, çok ölçüde kırmızı et ve işlenmiş besin tüketenlerde kolon kanseri riski artmaktadır.
Kilo kaybı ve geçmeyen yorgunluğu hafife almayın
Kolon kanseri belirtileri birçok farklı kanser olmayan hastalıkta da görülebilir. Kolon kanserinin belirtileri kanserin bağırsaktaki yerleşim yerine nazaran de değişiklik gösterebilir. Bu nedenle aşağıda belirtilerin görülmesi durumunda hastanın kesinlikle bir tabibe başvurması gerekir;
• Bağırsak alışkanlıklarının değişmesi
• İshal
• Kabızlık
• Ağrılı defekasyon yani dışkılama
• Dışkıda görülen kan
• Açıklanamayan kilo kaybı
• Demir eksikliği anemisi
• Kronik yorgunluk
45 yaşından sonra kolonoskopi yaptırmayı ihmal etmeyin
Sağlıklı şahısların 40 yaşından sonra kesinlikle tarama yaptırması gerekir. Fakat ailesinde ya da kendisinde kanser hikayesi olanlar, polip, ailede genetik geçişli sendromları olanlar, inflamatuvar bağırsak hastalığı hikayesi olan bireylerin taramaya daha erken başlaması önerilir. Tarama için rektal muayene, Gaitada kapalı kan (GGK) tahlili, kolonoskopi, sigmoidoskopi, fekal DNA testi, BT kolonoskopi yapılır. 40’lı yaşlarda yıllık rektal muayene ve GGK testi ile başlar. 50 yaşından sonra 5 yılda bir sigmoidoskopi yahut 10 yılda bir kolonoskopi yapılması gerekir. Ayrıyeten kimi kan analizleri ve tümör belirteçleri denilen biyokimyasal belirteçlere de bakılır. Hastalara nazaran istenen tetkikler değişebilir. Bazen birkaç metot tıpkı anda kullanılabilmektedir.
Hastaya özel tedavi ve bütüncül yaklaşım muvaffakiyet oranını artırıyor
Kanser teşhisinin erken periyotta konulması tedavinin planlaması ve başarısı açısından çok değerlidir. Kanser tanısı konulduktan sonra hayatta kalma oranlarını verir. Bu oranlar hastalığın evresine nazaran değişir. Erken evre, lokalize hastalıkta bu oran % 90’nın üzerindedir. Bu nedenle kolorektal kanser taraması çok değerlidir. Hastalığa erken teşhis konulup, tedavi edilmesine imkan sağlar. Kolorektal kanser tedavisi; genel cerrahi, medikal onkoloji, radyasyon onkolojisi, patoloji, radyoloji ve gastroenteroloji uzmanlarından oluşan multidisipliner bir grup tarafından belirlenir. Tedavi seçenekleri hastalığın evresi ve hastanın genel sıhhat durumuna nazaran değişiklik gösterebilir Bu tedavi seçenekleri; cerrahi, kemoterapi, radyoterapi, immunoterapi uygulamaları olabilmektedir. Kanserin evresi, bedene yayılımı, hastanın yaşı ve öteki sıhhat problemlerine nazaran bu tedavi formülleri tek tek yahut kombine edilerek uygulanabilmektedir.
Yaşam biçiminizi da sağlıklı hale getirin
Kolon kanseri ile uğraşta tarama programlarının dışında birtakım tedbirlerin alınması da yararlı olacaktır. Sağlıklı beslenme ve nizamlı fizikî aktiviteye ehemmiyet verilmelidir. Kolon kanseri riskini en aza indirmek için doymuş yağ oranının azaltıldığı bitkisel lif oranı yüksek yiyeceklerin tercih edilmesi, günde en az yarım saat antrenman yapılarak sigara ve alkolden uzak durulması gerekir.
Kaynak: (BYZHA) – Beyaz Haber Ajansı
